درد پاشنه پا و درمان آن
چرا پاشنه پایم درد میکند؟(خار پاشنه)
خار پاشنه پا، یک زایده استخوانی در پاشنه پا است که باعث بروز درد و مشکلاتی در راه رفتن می شود و بهتر است فرد علائم و علت خار پاشنه را بشناسد.
خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا (یک نوع رباط) ایجاد میشود که این امر سبب درد پاشنه پا میشود.
فاسیای کف پا، یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده میشود. التهاب طولانی مدت فاسیا میتواند باعث رسوب کلسیم در محل اتصال فاسیا به پاشنه پا شود. تجمع کلسیم به تنهایی دردناک نیست و درد، ناشی از کشیدگی فاسیا است.
درد خار پاشنه
درد خار پاشنه پا، به صورت دردی مبهم است، اما گاهی به صورت درد تیز حس میشود. محل احساس درد در مرکز پاشنه یا لبه داخلی آن است.
در برخی موارد، خار در عکس ساده رادیولوژی تشخیص داده میشود، اما فرد هیچگونه علامتی ندارد.
شدت درد خار پاشنه در ابتدای صبح، بعد از بیدار شدن و نیز بعد از استراحت، بیشتر است و با راه رفتن کم می شود.
این درد، در اولین قدم بعد از استراحت طولانی مدت، بسیار دردناک است و علاوه بر این راه رفتن روی سطوح سخت و ناهموار و حمل اشیای سنگین، منجر به افزایش درد میشود.
علل خار پاشنه
اضافه وزن، افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری، صاف بودن کف پا، مشکلات بیومکانیک ناهنجاریهایی که منجر به راه رفتن غیر عادی میشود نیز از علل مهم التهاب فاسیای کف پا است.
التهاب مفاصل، پوشیدن کفش نامناسب یا پاشنه خیلی بلند و تنگ یا کفش بدون پاشنه و صاف از مهمترین علل و عوامل بروز خار پاشنه است.
درمان خار پاشنه
- اولین قدم در درمان خار پاشنه، استراحت است. در بسیاری از موارد دیده شده که استراحت به تنهایی حتی دردهای شدید را از بین برده است.
- از ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید.
- کاهش وزن در درمان خارپاشنه موثر است.
- استفاده از پد پاشنه: پد مخصوص خار پاشنه را از داروخانه تهیه کرده و به طور دائم در کفش خود استفاده کنید. پد، باعث کاهش فشار بر روی پاشنه و موجب بهبود درد پا خواهد شد.
- کشش فاسیای کف پا : یک باند پهن در کف پا زیر انگشتان پا قرار دهید و دو سر آن را در در دست گرفته، بکشید، به طوری که انگشتان پا به صورت نزدیک شوند. این وضعیت را به مدت سی ثانیه نگه دارید. هفت یا هشت مرتبه در روز، این کار را تکرار کنید.
- کشش تاندون آشیل: باید یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید، پای جلویی را از زانو خم کنید. دقت کنید که تماس کف هیچ یک از پاها نباید با زمین قطع شود. در این حالت باید در پشت ساق، احساس کشش کنید. این حالت را به مدت سی ثانیه نگه دارید و هفت یا هشت بار در روز انجام دهید.
- گرفتن خودکار با پا: یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید، بهطوری که کل انگشتان پا اطراف خودکار را بگیرد. برای پنج ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار، سه یا چهار بار در روز کافی است.
- نوشتن حروف الفبا: با انگشت بزرگ پا، حروف الفبا را در هوا بنویسید. این کار را سه بار در روز برای هر پا، انجام دهید.
- استفاده از آب گرم: استفاده از آب گرم بهترین و مؤثرترین روش است، بهطوری که اگر هر روز عصر یا صبح یا قبل از بیرون آمدن از رختخواب، به مدت پانزده دقیقه پاهایتان را در آب گرم قرار دهید، سپس پای خود را خشک کرده و به مدت پنج تا ده دقیقه با گوشتکوب به ملایمت روی پاشنه پا بکوبید (مراقب باشید ضربه هایتان محکم نباشد)، میتوانید تاثیر آن را مشاهده کنید.
- استفاده از یخ: در یک لیوان بستنی، آب بریزید و در فریزر قرار دهید . پس از نیم ساعت یک چوب بستنی در لیوان قرار دهید و بگذارید کاملا یخ ببندد، سپس چوب بستنی را در دست گرفته و به صورت دایرههای هم پوشان روی پاشنه پا بکشید، به طوری که هر دایره، نصف دایره قبل را بپوشاند.
- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل بروفن، مفنامیک و ایندومتاسین تحت نظر پزشک، علایم را از بین برده و درد را به طور موقت کاهش می دهند، اما علت اصلی را از بین نمیبرند.
- تزریق کورتیزون در صورت عدم بهبودی با روشهای گفته شده قبلی استفاده میشود. کورتیزون داروی ضد التهاب است و از طریق کاهش التهاب پاشنه، موجب کاهش درد میشود، اما تأثیر آن موقتی است.
پس از بهبودی، از پد پاشنه و ورزشهای کششی استفاده کنید.
مصرف چربیها را کمتر کنید و ویتامین C بیشتری مصرف کنید.
منبع: وبلاگ دکتر عباس دقاقزاده
علل درد در ناحیه لگن
علل درد در ناحیه لگن
پیش از درمان بیماری باید علت درد لگن مشخص شود.متخصص طب فیزیکی بر اساس شرح حال، معاینه دقیق و در صورت لزوم آزمایشها و بررسی های رادیولوژی مثل عکس ساده، ام آر ای و اسکن استخوان علل درد لگن را تشخیص می دهند. دراینجا علل درد لگن بیان می شود:
درد لگن ممکن است بعلل آرتریت(التهاب مفصل)،اسیب ها، یا بیمار یهای دیگر ایجاد شود.
آرتریتها شامل:
آرتریت روماتوئید جوانان(رماتیسم مفصلی جوانان)
آرتریت پسوریاتیک
آرتریت روماتوئید(رماتیسم مفصلی)
آرتریت چرکی( ارتریت سپتیک یا التهاب وتورم مفصل بعلت عفونت)
دررفتگی لگن
پارگی لابرال لگن
فتق مغبنی(هرنی اینگوینال)
شکستگی پلویس
تاندونیت(التهاب تاندونها)
از علل دیگر درد لگن تحت فشار قرار گرفتن اعصاب است
این بیماریها شامل:
مرالژیا پارستتیکا(گز گز و خواب رفتگی در ران
سیاتیک
تنگی کانال نخاعی
ساکروایلئیت(التهاب مفصل ساکروایلیاک)
سرطانها از علل دیگر درد لگن می باشند:
سرطانهای پیشرفته یا متاستاتیک که استخوانها را درگیر کرده اند
سرطان استخوان
لوکمیا(سرطان خون)
سایر علل درد لگن
نکروز اواسکولار
بیماری لگ کاو پرتس
استومالاسی(نرمی استخوان بعلت کمبود ویتامین د)
استئومیلیت( التهاب یاعفونت استخوان)
بیماری پاژه استخوان
ریکتز(راشیتیسم بعلت کمبود ویتامین د)
سینوویت(التهاب غشای سینوویوم که باعث درد وتورم میشود).
منبع: وبلاگ دکتر رئیسی و دکتر احدی
تشخیص دردهای ناحیه لگن
تشخیص دردهای ناحیه لگن
درد لگن شکایت شایعی است که می تواند علل گوناگونی داشته باشد. بسیاری از مراجعه کنندگان به پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی را بیماران دارای درد لگن تشکیل می دهند.
محل دقیق درد می تواند راهنمای ارزشمندی درمورد تعیین علت ایجاد درد لگن باشد.
بیماریهای مربوط به خود مفصل لگن باعث درد در داخل لگن یا درد کشاله ران می شود. درد لگن در قسمت بیرونی لگن،قسمت بالای ران یا طرف بیرونی باسن معمولا بعلت مسائل درون عضلات ، رباط ها، تاندن ها و دیگر بافتهای نرم اطراف مفصل لگن روی می دهد. در بعضی موارد ،درد لگن بعلت بیماریها و مشکلات سایر نقاط بدن مانند پائین کمر و زانوها ایجاد می گردد. این نوع درد بنام درد ارجاعی شناخته می شود.اکثر درد های لگن نیاز به جراحی ندارند. و با اقدامات طب فیزیکی درمان می شوند.
آسيبهاي لگن خاصره و ران
آسيبهاي وارد بر لگن معمولاً در اثر نيروي غيرمستقيم (مثلاً در تصادف اتومبيل يا در لهشدگيها) روي ميدهند. بهعنوان مثال، برخورد داشبورد اتومبيل به زانو ميتواند سر استخوان ران را به داخل حفره مفصل لگن بفشارد. شكستگي استخوان لگنممكن است در اثر آسيب به بافتها و اعضاي داخل لگن (مثل مثانه و مجاري ادراري)، دچار عارضه شود. بهعلاوه، خونريزي داخلي همراه با شكستگي، ميتواند شديد باشد. علت اين امر آن است كه تعدادي از رگهاي خوني بزرگ و اعضاي مهم درون لگن قرار دارند. در نتيجه اين خونريزي، اغلب شوك بروز ميكند كه بايد فوراً درمان شود.تشخيصممكن است موارد زير وجود داشته باشند:ناتواني در حركت يا حتي ايستادن (با وجودي كه پاها سالم بهنظر ميرسند).درد و حساسيت در لمس نواحي لگن، كشاله ران يا پشت كه در اثر حركت، تشديد ميشود.وجود خون در محل خروجي دستگاه ادرار (بهخصوص در مردان). ممكن است مصدوم قادر به دفع ادرار نباشد و يا اين عمل دردناك باشد.نشانههاي شوك و خونريزي داخلي.اهدافبه حداقل رساندن خطر شوك.فراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان.۱) به مصدوم كمك كنيد كه روي پشت خود دراز بكشد. پاها را به حالت مستقيم و مسطح قرار دهيد و يا در صورتي كه مصدوم با تا كردن مختصر زانوها، احساس راحتي بيشتري ميكند، با استفاده از بالشتكهايي (مثل يك بالش يا لباس تا شده) زانوها را (در اين وضعيت) نگه داريد.۲) بين نقاط استخواني دو زانو و دو مچ پا، بالشتك قرار دهيد. با پيچيدن يك باند مثلثي تا شده به دور هر دو پا، آنها را بيحركت كنيد(۱) ابتدا، انتها و مچ پا و سپس، زانوها را محكم كنيد.۳) با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. در صورت بروز شوك، به درمان آن بپردازيد.احتياط!اگر باندپيچي به دور دو پاي مصدوم، درد را افزايش ميدهد، از انجام اين كار صرف نظر كنيد. در اين موارد، در اطراف موضع آسيب، بالشتكهاي نرم (مثلاً لباس يا حوله) قرار دهيد.۴) تا رسيدن نيروهاي امدادي، علايم حياتي (سطح پاسخدهي، تنفس و نبض) را كنترل و ثبت كنيد.آسيبهاي لگن خاصره و رانجديترين آسيب استخوان ران، شكستگي است. براي شكسته شدن تنه اين استخوان، نيروي قابل توجهي (مثلاً طي حادثه رانندگي يا سقوط از ارتفاع) موردنياز است. جدي بودن اين آسيب از آن جهت است كه دو انتهاي استخوان شكسته شده ميتوانند رگهاي خوني اصلي را سوراخ كرده و خونريزي ايجاد كنند و احتمال بروز شوك وجود دارد. شكستگي گردن استخوان ران در افراد مسن (بهويژه زنان) كه استخوانهايشان با گذشت سن كمتراكمتر و شكننده شدهاند، شايع است. گاهي دو انتهاي استخواني در هم فشرده ميشوند و اين شكستگي حالت پايدار پيدا ميكند (مبحث « شكستگيها » را ببينيد). ممكن است مصدوم مبتلا به شكستگي گردن استخوان ران، قادر باشد قبل از مشخص شدن شكستگي تا مدتي راه برود. جديترين نوع آسيب در مفصل لگن خاصره كه البته شيوع بسيار كمي دارد، دررفتگي آن است.تشخيصممكن است موارد زير وجود داشته باشند:- درد در موضع آسيبناتواني در راه رفتننشانههاي شوك- كوتاه شدن اندام پاييني و چرخش زانو و انتهاي پا به خارج (چون عضلات قوي، دو انتهاي استخواني شكسته شده را به روي يكديگر حركت ميدهند).اهدافبيحركت كردن اندام پايينيفراهم كردن شرايط انتقال فوري به بيمارستان۱) به مصدوم كمك كنيد تا دراز بكشد. در صورت امكان، از يك امدادگر بخواهيد كه به آرامي، اندام آسيبديده را ثابت كند و نگه دارد.۲) ساق مصدوم را با ملايمت به حالت مستقيم درآوريد. در صورت لزوم، مچ پا را تحت كشش قرار دهيد تا به راست شدن اندام پاييني كمك كند.۳) با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. اگر انتظار داريد آمبولانس سريع به محل برسد، تا زمان ورود آمبولانس، اندام پاييني را در همين وضعيت نگه داريد.۴) اگر تصور ميكنيد كه آمبولانس با تأخير وارد خواهد شد، با ثابت كردن اندام مبتلا به اندام سالم، آن را بيحركت كنيد. اندام سالم را به آرامي در مجاورت اندام آسيبديده قرار دهيد. يك باند در محل مچ پا و انتهاي پا و سپس يكي هم در محل زانو بپيچيد. دو باند هم در بالا و پايين محل شكستگي بپيچيد. بالشتكهاي نرمي بين دو پا قرار دهيد تا از مالش قسمتهاي استخواني به يكديگر پيشگيري شود؛ سپس، باندها را در سمت سالم گره بزنيد.۵) گامهاي ممكن را براي درمان شوك در مصدوم طي كنيد: با استفاده از پتو يا (چند تكه) لباس، مصدوم را از سرما محافظت كنيد اما پاهاي او را بالا نبريد.هشدار!مصدوم را از خوردن، آشاميدن يا سيگار كشيدن منع كنيد چون ممكن است در بيمارستان به بيهوشي عمومي نياز داشته باشد.حتي اگر نشانههاي شوك در مصدوم ظاهر شدهاند، پاهاي او را بالا نبريد چون ممكن است صدمات داخلي بيشتري را سبب شويد.مورد خاصآمادهسازي جهت انتقالاگر مسير انتقال تا بيمارستان احتمالاً طولاني و ناهموار است، اقدامات نگهدارنده مستحكمتري براي اندامهاي پاييني و انتهاي پاها موردنياز است. از يك آتل مناسب يا يك شي محكم و طويل (مثلاً ديرك نرده) كه طول آن از حفره زير بغل تا انتهاي پا باشد، استفاده كنيد. آتل را در كنار سمت آسيبديده قرار دهيد. چند بالشتك بين دو پا و بين آتل و بدن مصدوم بگذاريد. انتهاي دو پا را با هم در يك باند تا شده باريك بپيچيد. با بستن باندهاي تا شده پهن در مناطق قفسه سينه، لگن، زانوها، بالا و پايين محل شكستگي و يك نقطه ديگر، آتل را به بدن ثابت كنيد. روي محل شكستگي را باندپيچي نكنيد. وقتي پاي مصدوم كاملاً بيحركت شد، بايد با استفاده از روش چرخاندن مثل الوار او را به روي بيماربر منتقل كنيد.
منبع: وبلاگ دکتر دقاق زاده
نرمش های لگن برای کنترل درد ناشی از بورسیت تروکانتر
نرمش های کششی و تقویتی لگن
نرمش های کششی و تقویتی
لگن نقش مهمی در درمان بورسیت تروکانتر دارند. انجام صحیح نرمش های لگن میتواند درد
ناشی از بورسیت تروکانتر را تا حد زیادی بهبود دارده و احتمال عود آنرا در آینده کاهش
دهد.
بین تاندون عضلات گلوتئال و برجستگی استخوانی تروکانتر بزرگ یک کیسه ظریف بافتی وجود دارد که موجب میشود تاندون و استخوان راحت تر روی بکدیگر بلغزند و حرکت کنند. به این کیسه بافتی بورس روی تروکانتر بزرگ میگویند. گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد ولی مهمترین آنها که میتواند موجب احساس درد کند همین بورس تروکانتر است.
انجام نرمش های کششی و تقویتی مهمترین قسمت درمان بورسیت تروکانتر است. نرمش های کششی موجب میشوند تاندون عضلات گلوتئال و همچنین تاندون فاسیا لاتا نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. انجام نرمش های تقویتی برای قویتر کردن عضلات لگن هم میتواند این سایش را کمتر کند. این نرمش ها در زیر توضیح داده شده اند.
ابتدا نرمش های کششی زیر را انجام دهید.
کشش عضلات گلوتئال
به پشت بر روی زمین بخوابید و زانوانتان را خم کرده،بطوریکه کف پاهایتان بر روی زمین قرار گیرد. سپس مچ یک پا را بر روی زانوی طرف مقابل قرار دهید. ران زانویی که مچ پا بر روی آن قرار گرفته را با دو دست گرفته و بطرف سینه خود بکشید. در این نرمش باید یک کشش را در باسن و سطح خارجی مفصل ران خود حس کنید. این وضعیت را 30-15 ثانیه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اولیه برگردید. حرکت را سه بار تکرار کنید.
کشش باند ایلیوتیبیال در حالت ایستاده
سر پا بایستید. پاهای خود را ضربدری بگذارید بطوریکه یک ساق شما بصورت ضربدری جلوی ساق دیگر قرار بگیرد. سپس به جلو خم شده و نوک انگشتان دست خود را به انگشتان پا برسانید. این وضعیت را 30-15 ثانیه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اولیه برگردید. حرکت را سه بار تکرار کنید. حرکت را برای پای مقابل هم انجام دهید.
کشش باند ایلیوتیبیال از کنار
در کنار یک دیوار ایستاده بطوریکه یک شانه شما به دیوار نزدیکتر باشد. یک دست را برای کنترل بیشتر بر روی دیوار قرار دهید. پایی را که از دیوار دور است را در جلوی پای دیگر قرار دهید. کف هر دو پا را بر روی زمین نگه دارید. سپس لگن خود را به طرف دیوار نزدیک کنید. این وضعیت را 30-15 ثانیه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اولیه برگردید. حرکت را سه بار تکرار کنید. حرکت را برای پای مقابل هم انجام دهید.
وقتی که درد شدید در سمت خارج لگن کاهش پیدا کرد میتوانید نرمش های تقویتی زیر را نیز به آنها اضافه کنید.
پاها مستقیم به بالا
به پشت بر روی زمین دراز بکشید. زانوی طرف سالم را خم کرده و کف پای آن سمت را بر روی زمین قرار دهید. پای مقابل را بدون اینکه زانوی آن را خم کنید به اندازه یک وجب از روی زمین بلند کنید. این حالت را چند ثانیه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روی زمین قرار دهید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
باز کردن مفصل ران در حالت به شکم
به شکم بر روی زمین بخوابید. پای طرف مشکل دار را از پشت به اندازه یک وجب از زمین بلند کنید. این حالت را چند ثانیه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روی زمین قرار دهید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
|
|
بالا آوردن پا از کنار
به شانه طرف سالم بخوابد. پای طرف مشکل دار را از کنار به اندازه یک وجب از زمین بلند کنید. این حالت را چند ثانیه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روی زمین قرار دهید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
چمباتمه کنار دیوار با توپ
سر پا کنار یک دیار ایستاده و پشت خود را به دیوار تکیه دهید. بین کمر خود و دیوار یک توپ قرار دهید. به آرامی تنه خود را پایین بیاورید بطوریکه زانو های شما به اندازه 45 درجه خم شوند. این حالت را ده ثانیه حفظ کرده و سپس دوباره به حالت مستقیم درآیید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
منبع: ایران ارتوپد
بورسیت تروکانتر، علت شایع درد در ناحیه لگن
بورسیت تروکانتر
بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن خاصره شود.
بین تاندون عضلات گلوتئال و برجستگی استخوانی تروکانتر بزرگ یک کیسه ظریف بافتی وجود دارد که موجب میشود تاندون و استخوان راحت تر روی بکدیگر بلغزند و حرکت کنند. به این کیسه بافتی بورس تروکانتر بزرگ میگویند. گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد ولی مهمترین آنها که میتواند موجب احساس درد کند همین بورس تروکانتر است.
بورسیت تروکانتر در چه افرادی بیشتر دیده میشود؟
این بیماری گرچه میتواند هر کسی را مبتلا کند ولی:
- در زنان و در سنین متوسط و بالا بیشتر دیده میشود.
- در کسانی که یک فعالیت بدنی را بطور مکرر ولی نامناسب انجام میدهند بیشتر دیده میشود مانند دویدن، بالا رفتن از پله، دوچرخه سواری و ایستادن بمدت طولانی.
- ضربه به سطح خارجی لگن و یا زمین خوردن روی یک سمت لگن میتواند بورس را تحریک کرده و موجب التهاب آن شود.
- بعضی بیماریهای ستون مهره مانند اسکولیوز و یا آرتریت مهره ای پایینی کمری ممکن است زمینه را برای بروز این بیماری بیشتر کند.
- در فردی که یکی از اندام های پایینی از اندام طرف مقابل کوتاه تر است ممکن است بورسیت تروکانتر ایجاد شود.
- امکان بروز این بیماری در روماتیسم بیشتر است.
- هر گونه عمل جراحی قبلی در ناحیه لگن میتواند احتمال ایجاد این بیماری را بیشتر کند.
- گاهی اوقات استخوان اضافه در ناحیه تروکانتر بزرگ ایجاد میشود که میتواند با تحریک مداوم بورس ایجاد بورسیت کند.
درمان بورسیت تروکانتر
درمان اکثر بیماران بدون نیاز به عمل جراحی است. اقداماتی که برای درمان انجام میشوند عبارتند از
- کم کردن فعالیت های بدنی که درد را بیشتر میکنند.
- استفاده از عصا برای چند هفته
- انجام نرمش های کششی و تقویتی. انجام این نرمش ها که زیر نظر پزشک معالج و فیزیوتراپ انجام میشود مهمترین قسمت درمان بورسیت تروکانتر است. نرمش های کششی موجب میشوند تاندون عضلات گلوتئال و همچنین تاندون فاسیا لاتا نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. انجام نرمش های تقویتی برای قویتر کردن عضلات لگن هم میتواند این سایش را کمتر کند.
- استفاده از داروهای ضد درد و یاداروهای التهاب استروئیدی در کاهش درد موثر هستند
- ممکن است استفاده از گرما، سرما، اولتراسوند بتواند به تقلیل درد کمک کند.
گاهی پزشک معالج در موارد شدیدتر از تزریق کورتیکوستروئید در محل بورس برای کاهش التهاب استفاده میکند.
برای پیشگیری از بروز بورسیت تروکانتر باید به موارد زیر توجه کرد
- از اعمال فشارهای ممتد و مکرر به ناحیه لگن اجتناب کنید
- وزن خود را کاهش دهید
- با انجام نرمش های کششی سعی کنید عضلات و تاندون های ناحیه لگن را قابل انعطاف نگه دارید
- اگر یکی از پاهایتان از دیگری کوتاه تر است از کفی مناسب در کفش استفاده کنید.
منبع: ایران ارتوپد
مقالات پزشکی جامعه مجازی طب فیزیکی و توانبخشی ایرانیان
برای دانلود بر روی موضوع مورد نظر کلیک کنید
تغذيه افراد داراي سنگ کليه1.docx
دردهای مزمن در ناحیه لگن
ممكن است شما نیز این درد آزاردهنده را تجربه كرده باشید. اگر از شما بپرسند محل دردتان كجاست، معمولا به جای اشاره به یك نقطه خاص، دور یك منطقه، دایرهای بزرگ میكشید. گاهی این درد را دردی شدید و مداوم در قسمت تحتانی شكم و لگن توصیف میكنید و گاهی نیز میگویید كه درد مبهمی است و دقیقا نمیتوانید محل آن را نشان دهید. بعضی مواقع هم از درد تیز و فشارندهای در این ناحیه شكایت میكنید. این درد گاهی میتواند بهصورت یك فشار یا سنگینی در عمق لگن هم حس شود. حتی بعضی اوقات بهصورت متناوب میآید و میرود.
تمام انواع دردهای ذكر شده میتواند از علائم درد لگن باشد، البته به شرطی كه محل درد در منطقه تحتانی شكم و بین دو استخوان لگن باشد و در ضمن 6 ماه یا بیشتر طول كشیده باشد. علاوه بر این، ممكن است درد شما در هنگام ادرار و مدفوع كردن، نزدیكی با همسر یا حتی در مواقعی كه مینشینید یا مدت طولانی میایستید ایجاد شود. ممكن است درد خفیف باشد اما گاهی هم به حدی آزاردهنده میشود كه شما را از كاركردن میاندازد و نمیگذارد ورزش كنید و یا حتی بخوابید. این درد میتواند موجب افسردگی شما هم بشود و مثلا شما را دچار بیخوابی، تغییر اشتها، احساس خلاء و ناراحتی كند و باعث افت فعالیت روزانه شما شود.
معمای گیجكننده
تشخیص علت ناراحتی شما ساده نیست. در 61 درصد زنانی كه درد مزمن لگن را تجربه میكنند، پزشك نمیتواند هیچ علت مشخصی پیدا كند، اما این مسئله به معنی عدم وجود علت و راهی برای درمان درد مزمن لگن نیست. درد مزمن لگن شاید یكی از گیجكنندهترین معماهای پزشكی باشد اما با كسب اطلاعاتی در مورد آن میتوانید ناراحتی خود را تسكین دهید. برخی از علل مهم درد لگنی این موارد هستند:
اندومتریوز: اندومتریوز وضعیتی است كه بافت پوشاننده رحم (اندومتر) در محلی خارج از رحم رشد میكند. این بافت اضافه، هر ماه بهعلت بالا و پایین رفتن سطح هورمونها، خونریزی میكند. چون این واقعه در خارج از رحم شما اتفاق میافتد، خون و بافت تخریب شده نمیتواند از بدن شما و از طریق واژن خارج شود و در شكم محبوس میشود. این جمع شدن میتواند منجر به كیستهای دردناك و چسبندگی شكمی شود و درد طولانیمدت ایجاد كند.
كشش و اسپاسم عضلات كف لگن هم میتواند دردهای راجعه لگنی را ایجاد كند.
گاهی اوقات یك عفونت طولانیمدت (معمولا مقاربتی) رخ میدهد و موجب چسبندگی لولههای رحمی به تخمدانها میشود كه نتیجه آن ایجاد دردهای مزمن لگنی است.
رشد تودههای غیرسرطانی رحم مانند پولیپ و فیبروئید هم ممكن است ایجاد فشار و یا احساس سنگینی در ناحیه تحتانی شكم كند.
زمانی كه باید به پزشك مراجعه كنید
اگر درد لگن شما با علایمی دیگر همراه است، مثلا دچار ادرار یا مدفوع خونی و یا درد هنگام نزدیكی هستید، فورا به پزشك مراجعه كنید. درضمن اگر درد شما باعث اختلال در زندگی روزانه شما شده است یا اگر علایمتان رو به تشدید است، حتما با پزشك خود ملاقات كنید. پزشك برای تشخیص مشكل شما باید یكییكی، علتها را رد كند تا به تشخیص نهایی برسد چرا كه علل متعددی میتواند مسئول درد مزمن لگن باشد.
ابتدا پزشك از شما میخواهد كه جزئیات و نوع درد را شرح دهید و طول مدت درد و شدت آن را بیان كنید. علاوه بر این سابقه بیماریهای قبلی شما و خانوادهتان و جراحیهایی كه پیش از این انجام دادهاید، برای تشخیص مهم تلقی میشوند.
پزشك برای تشخیص علت دردتان از معاینه لگن شروع خواهد كرد. بعد از معاینه لگن نوبت به آزمایشهای ادرار، مدفوع و خون است. طی این بررسیها علل غیرزنانگی درد لگنی مانند التهاب مثانه و سندروم روده تحریكپذیر قابل تشخیص هستند. كشت از نمونههای دهانه رحم یا واژن نیز از اقداماتی است كه برای بررسی عفونتهای مقاربتی انجام گیرد. روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی هم میتوانند در تشخیص ساختارهای غیرطبیعی و یا رشد غیرطبیعی در لگن كمك كنند.
اگر با انجام آزمایشها و حتی جراحی تشخیصی هیچ علتی بهدست نیامد، خیال نكنید كه درد شما بدون علت است بلكه هنوز آزمایشهای كافی برای یافتن همه علل درد مزمن لگن وجود ندارد! اما حتی بدون تشخیص علت نیز راههایی برای تسكین دردتان وجود دارد. پزشك شما احتمالا از روشهای مختلفی برای درمان استفاده خواهد كرد:
بعضی از علل درد لگن، دورهای هستند، یعنی به دوره ماهانه و هورمونهایی كه بدن شما تولید میكند وابستهاند. مهار تخمكگذاری با استفاده از قرصهای جلوگیری از حاملگی یا داروهای دیگر هورمونی میتواند درد دورهای لگن را كنترل كند.
اگر منبع درد شما عفونت باشد، تجویز آنتیبیوتیكها لازم خواهد بود.
بعضی داروهای ضدافسردگی علاوه بر اثر ضد افسردگی خود میتوانند درد مزمن لگن را كنترل كنند.
تقویت عضلات كف لگن با فیزیوتراپی میتواند در كنترل درد شما نیز مفید باشد.
ممكن است درد شما ریشه در مشكلات عمیق روانی-اجتماعی داشته باشد؟ مثلا اختلال شخصیت، سوءاستفاده جنسی، ازدواج مشكلدار، بحرانهای خانوادگی و ارتباطی میتوانند علت درد باشند. با مشاوره و كسب مهارتهای روانی میتوانید برای كنترل درد و مشكلات زمینهای آن، راهی پیدا كنید.
جراحی برای اصلاح بیماری زمینهای بهكار میرود. بهعنوان مثال چسبندگیهای لگنی، فیبروئید رحم و اندومتریوز میتوانند با جراحی درمان شوند، در نهایت ممكن است پزشكتان هیستركتومی (خارج كردن رحم و تخمدانها) را پیشنهاد كند.
منبع: سلامت
شایعترین علل درد لگن و زیر شکم
شایعترین علل درد لگن و زیر شکم
درد ناحیه لگن و زیر شکم ( از ناف به پایین) می تواند ناشی از علل مختلفی باشد. عللی که از یک حالت ساده و بی ضرر گرفته تا یک بیماری جدی و خطرناک می توانند متغیر باشند.یکی از راههای درمان درد های شایع لگنی در قسمت پایین کمر ، درمان درد پایین کمر با لیزراست که این کار باید حتما توسط پزشک فوق تخصص صورت گیرد.
بصورت خیلی ساده و خلاصه اینها را بشناسید؛
1. آپاندیسیت. التهاب آپاندیس باعث درد در ناحیه زیر شکم و کمی مایل به سمت راست می شود. به محض شک به آپاندیسیت باید آنرا جراحی کرد وگرنه ممکن است کیسه آپاندیس ملتهب سوراخ و یا پاره شود و حتی منجر به مرگ بیمار شود.
2. سندرم روده ی تحریک پذیر. مخفف انگلیسی آن IBS می باشد. این بیماری که روده ها ( کوچک و بزرگ) را درگیر می کند علایم متعددی دارد که درد ممکن است یکی از آنها باشد.
3. درد میتل اشمرز (تخمک گذاری دردناک در خانم ها). بعضی از دختران و خانم ها هنگام آزاد شدن تخمک ازتخمدان ( معمولاً در وسط سیکل ماهانه) درد شدیدی را در زیر شکم و لگن تجربه می کنند.
4. سندرم قبل از قاعدگی ( PMS ). تغییر خلق و خو، افسردگی، کمر درد، سردرد و .... از علائمی هستند که برخی از خانم ها قبل از شروع قاعدگی ممکن است با آن مواجه شوند. اگر این علایم برای فرد مشکل ایجاد کنند باید برای درمان آنها با پزشک مشورت کرد.
5. حاملگی خارج رحمی. اگر جنین در جایی غیر از رحم شروع به رشد کند به آن حاملگی خارج رحمی می گویند. اختلال بسیار خطرناکی است که نیاز به اقدام سریع و حساب شده دارد.
6. بیماریهای التهابی لگن. انواع عفونت ها می توانند باعث ایجاد التهاب و درد در لگن شوند. اگر همراه درد لگن و زیر شکم، یک خانم تب، ترشح غیرعادی و مشکل ادراری ( تکرر ادرار، سوزش ادرار و تغییر رنگ آن) داشت حتماً باید به عفونت ها فکر کرد.
7. کیست های تخمدان. درحالت عادی ممکن است تخمدان خانم ها تعدادی کیست کوچک داشته باشد که خودبخود و بدون مشکل خاصی برطرف می شوند اما اگر اندازه آن از حد خاصی بزرگتر شود باعث ایجاد مشکل و درد می شود که شاید لازم شود آنرا جراحی کرد.
8. اندومتریوز ( وجود بافت های رحمی در مکان های غیر طبیعی). عارضه دردناکی است که معمولاً بیمار را بسیار آزار می دهد و درمان آن هم کمی دشوار است.
9. عفونت کلیه ها و مجرای ادرار. مثانه، مجاری ادراری و کلیه ها در معرض عفونت هستند و در این صورت درد زیادی برای بیمار ایجاد می کنند.
10. سنگ و شن کلیه. درد آنها معمولاً در پشت کمر و پهلوها احساس می شود اما همچنانکه شن دفع می شود درد آن در زیر شکم و حتی ناحیه تناسلی هم حس می شود.
11. افتادگی و یا پرولاپس رحم. چنانچه اندام و احشای داخل لگن از محل طبیعی خود جابه جا شوند، درد در لگن و زیر شکم احساس می شود که بخصوص در مواقع رابطه زناشویی تشدید می شود. درمان آن معمولاً جراحی است.
اینها شایعترین و مهمترین علل درد لگن و زیر شکم بودند. بدون شک موارد دیگری هم ممکن است باعث ایجاد آین درد شوند که با معاینه و بررسی های پزشکی تشخیص داده خواهند شد.
منبع: پزشکی
علت درد در ناحیه لگن و آناتومی آن
آیا درد ناحیه لگن میتواند به علت بورسیت تروکانتر باشد؟
بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن خاصره شود.
آناتومی
بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود
|
دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند. بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسیت Bursitis میگویند.
برجستگی بزرگ استخوانی در سمت خارجی مفصل ران در ناحیه لگن وجود دارد که به آن تروکانتر بزرگ Greater trochanter میگویند. این برجستگی استخوانی محل اتصال عضلات مهمی در ناحیه لگن هستند. عضلات پشت باسن که به آنها عضلات گلوتئال میگویند از طریق تاندون خود به تروکانتر بزرگ میچسبند.
در هنگام فعالیت عضلات گلوتئال تاندون آنها روی برجستگی تروکانتر بزرگ حرکت میکند و این حرکت و سایش میتواند در کارکرد عضله مانع ایجاد کند. به همین خاطر بین تاندون عضلات گلوتئال و برجستگی استخوانی تروکانتر بزرگ یک بورس وجود دارد که موجب میشود تاندون و استخوان راحت تر روی بکدیگر بلغزند و حرکت کنند و به آن بورس تروکانتر بزرگ میگویند.
گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر
میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد ولی مهمترین آنها که میتواند موجب
احساس درد کند همین بورس تروکانتر است.
علت التهاب بورس تروکانتر چیست؟
بورس تروکانتر به دو علت میتواند ملتهب شود
- ضربه به بورس. بطور مثال وقتی روی شانه زمین میخوریم اولین جایی از کنار لگن که با زمین برخورد میکند معمولا برجستگی تروکانتر بزرگ است و این ضربه میتواند به بورس روی تروکانتر آسیب زده و بدنبال آن بورس ملتهب شود
- سایش مکرر بورس. اگر تاندون عضلات گلوتئال با فشار زیادی روی برجستگی تروکانتر حرکت کنند سایش زیاد بین این دو موجب آسیب بورس و در نتیجه التهاب آن میشود و این التهاب موجب درد میشود. هر بار که بیمار راه میرود فشار بیشتری به این بورس ملتهب وارد شده و درد بیشتر میشود.
تاندون بلندی به شکل یک نوار پهن در کناره خارجی ران وجود دارد که از استخوان ایلیاک لگن شروع شده و تا زیر زانو ادامه میابد. به این تاندون فاسیا لاتا Fascia lata میگویند. این تاندون هم از روی بورس تروکانتر عبور میکند و تاندون عضلات گلوتئال به این نوار بافتی متصل شده است. گاهی اوقات به عللی فاسیا لاتا سفت و غیر منعطف میشود. در این موارد در هنگام راه رفتن با هر قدمی که برداشته میشود عضلات گلوتئال این تاندون سفت را بر روی بورس تروکانتر به جلو و عقب میبرند و موجب سایش آن بر روی بورس میشود.
علت سایش هر چه باشد در نهایت موجب التهاب بورس و در نتیجه بروز درد میشود.
علائم بورسیت تروکانتر
مهمترین علامت بورسیت تروکانتر درد در سطح خارجی لگن و ران است. درد معمولاً در حالات زیر بیشتر میشود
- شب ها در موقع خواب و و قتی فرد روی طرف مبتلای لگن میخوابد
- وقتی که فرد از روی صندلی بلند شده و می ایستد.
- راهپیمایی بمدت طولانی
- بالا رفتن از پله
- چمباتمه زدن
منبع: ایران ارتوپد
درمان ساییدگی لگن
بهترین راه درمان ساییدگی لگن
ساییدگی مفصل روندی غیر قابل بازگشت است. ساییدگی و آرتروز مفصل با خراب شدن غضروف شروع شده و بعد از مدتی استخوان زیر غضروف هم خراب میشود. بدن قابلیت ترمیم غضروف را ندارد. پس صحبت از درمان ساییدگی موضوعیتی ندارد بلکه باید در مورد مدیریت این بیماری سخن گفت.
بسیاری از بیماری ها بجای درمان مدیریت Management میشوند. بطور مثال فشار خون در بسیاری اوقات درمان نمیشود بلکه مدیریت میگردد. پزشک با اقدامان خاصی که دارو یکی از آنها است سعی در کاهش فشار خون کرده و این اقدامات برای مدت نامحدودی ادامه میابند.
مدیریت ساییدگی و آرتروز مفصل ران بسته به شدت آن متفاوت است. در مواردی که بیماری هنوز در مراحل ابتدایی است میتوان با رعایت اقداماتی موجب کاهش درد لگن و محدودیت حرکتی مفصل شد. کاهش وزن، اجتناب از انجام فعالیت های سنگین بدنی و ورزشی، کم کردن دفعات نشست و برخاست، استفاده از صندلی بجای نشستن بر روی زمین، استفاده از توالت صندلی دار و تقویت عضلات لگن با انجام ورزش هایی مانند شنا میتواند درد ران پا و محدودیت حرکت مفصل ران را کاهش داده و سرعت پیشرفت آرتروز لگن را کم کند.
در مواردی که شدت ساییدگی بیشتر شده باشد میتوان با انجام استئوتومی هایی از شدت درد و محدودیت حرکات کم کرده و پیشرفت بیماری را کند کرد. بسته به محل آسیب میتوان از استئوتومی . استئوتومی های بالای استخوان ران کمک گرفت. در عمل جراحی استئوتومی، استخوان به توسط متخصص ارتوپدی در محل های خاصی بریده شده و سپس قطعات استخوانی در وضعیت مناسبی در کنار یکدیگر قرار گرفته تا جوش بخورند. به این ترتیب با تغییر نسبی در شکل استخوان های اطراف مفصل ران میتواند توزیع نیروهای وارده به مفصل را مناسب تر کرده و از پیشرفت آرتروز جلوگیری کرده و یا حداقل پیشرفت آن را کند کرد.
در مواردی که آرتروز و ساییدگی شدید باشد بهترین درمان آنتعویض مفصل ران است. در این نوعی عمل جراحی سر استخوان ران و لایه درونی حفره استابولوم خارج شده و با اجزاء مصنوعی جایگزین میشوند. این عمل جراحی درد و محدودیت حرکتی و لنگش بیمار را از بین میبرد.
منبع: وبلاگ دکتر بیژن فروغ
تعویض مفصل ران در ناحیه لگن
اگر احساس خشکی در حرکات مفصل ران دارید و دو زانو و چهار زانو نشستن برایتان مشکل شده است یا در حین حرکت کردن میلنگید و در معاینه حرکت دادن مفصل ران شما دردناک است. همچنین حرکات مفصل ران طرف راست به اندازه طرف چپ نیست. سابقه بیماری خاصی را در گذشته نمیدهد ولی ذکر میکند که قبلا مفصل ران دررفته و پس از مراجعه به بیمارستان دررفتگی را جا انداختهاند و مدتی استراحت بعد از جا اندازی دوباره راه رفتهاید
در این رادیوگرافی اگر مفصل ران طرف راست یعنی همان طرف دردناک را با طرف چپ که سالم است مقایسه کنیم به نکات زیر بر میخوریم:
- فاصله مفصلی یعنی فاصله سر استخوان ران و استابولوم کاهش پیدا کرده است
- سطح مفصلی استابولوم و سر استخوان ران هر دو از حالت صاف و یکنواخت خارج شده و نامنظم شده است
- شکل سر استخوان ران از حالت گرد و کروی خارج شده است
- استخوان زیر غضروف در سطح بالای استابولوم و سر استخوان ران سفیدتر شده است
- استخوان دیگر قسمت های استخوان ران تیره تر شده است
این تغییرات همگی نشاندهنده بروز استئوآرتریت یا آرتروز یا ساییدگی مفصل ران است. البته تیره تر شدن استخوان ران به علت استئوپروز ( پوکی استخوان ) میباشد.
رادیوگرافیهای قبلی به علت دردهای مکرر

مشاهده
میشود که در اولین تصاویر تغییرات مفصل ران بسیار اندک است ولی به مرور
زمان این تغییرات شدیدتر شده تا به وضعیت کنونی رسیده است. این تغییرات
میتواند بدنبال دررفتگی قبلی مفصل ران ایجاد شده باشد.
در حین دررفتگی مفصل ران غضروف مفصل دچار آسیب میشود. اگر این آسیب زیاد باشد میتواند در دراز مدت موجب ساییدگی و آرتروز مفصل شود.
اگر درد بیمار بخصوص در حین فعالیت چنان شدید باشد که مانع از فعالیت های روزمره وی شود و حتی با تجویز داروی ضد التهاب و دیگر اقدامات غیر جراحی بهبود نیافت، برای بیمار درمان جراحی با استفاده از تعویض کامل مفصل ران انتخاب خواهد شد.
برای
تعویض مفصل بیمار از یک مفصل مصنوعی غیر سیمانی استفاده میشود. این نوع مفاصل
معمولا بهترین انتخاب در جوان ها و افراد میانسال هستند.
در زیر تصویر رادیوگرافی بیمار بعد از جراحی مشاهده میشود.
منبع: وبلاگ دکتر بیژن فروغ
دیکلوفناک موضعی و درمان آرتروز
درمان درد مفاصل و آرتروز با مسکن موضعی دیکلوفناک
مطالعات اخیر در آمریکا نشان داده ،که در آرتروز(استئو آرتریت) زانو و آرتروزدست ،استفاده موضعی از داروی ضد التهابی غیر استروئیدی دیکلوفناک بسیار موثر می باشد. انواع مسکن ها ی موضعی به اشکال پماد ،کرم وژل در داروخانه ها موجود است. گرچه مصرف موضعی این داروها در دردهای اسکلتی وعضلانی رایج است اما مطالعه بر روی 7688 بیمار بمدت 3 ماه نشان داده ، این داروها در درمان درد آرتروز نیز کاملا موثر هستند.
در مطالعه انجام شده داروهای موضعی دیکلوفناک،کتوپروفن،ایندومتاسین و ایبوپروفن(بروفن) همچنین مسکن های خوراکی و دارونما استفاده شد. داروی موضعی دیکلوفناک در درمان درد آرتروز به اندازه داروهای خوراکی موثر بود. مصرف موضعی مسکن ها عوارض گوارشی بسیار کمتری دارد زیرا سطح خونی دارو تنها در خون مجاور محل استفاده ،بالا می رود وبه اعضای دیگر بدن نمی رسد .
بروکلی و خواص آن در درمان بیماریها
مصرف بروکلی و پیشگیری از آرتروز و کمک به درمان آن
نتایج اولیه مطالعات در انگلستان نشان داده ،ترکیبی در بروکلی به نام "سولفو رافان"از تاثیر آنزیم های تخریب کننده مفاصل و ایجاد آرتروز پیشگیری می کند. پیش از این بروکلی بعنوان پیشگیری کننده از سرطان شناخته می شد. اکنون دانشمندان می خواهند بدانند سولفورافان چگونه از آرتروز جلوگیری می کند. خوردن بروکلی باعث ورود مقدار زیادی ترکیب سولفورافان بدرون خون می شود اما هنوز معلوم نیست که آیا مقدار کافی آن به مفاصل می رسد یا نه؟
ترکیب دیگری به نام " دیالیل دی سولفید "که در مقادیر بالا در" سیر" وجود دارد و این ترکیب در نمونه های آزمایشگاهی تخریب غضروف را کند ساخته ، و از آرتروز جلوگیری می کند. اهمیت این مطالعات در این نکته است که درمان موثری برای آرتروز وجود ندارد. آرتروز نوعی بیماری تخریب تدریجی غضروف مفاصل است و بسیاری از مفاصل دست ،پا، زانو ،ستون فقرات و لگن را گرفتار می کند .
همچنین بروکلی در دور نگاه داشتن بیماری قلبی و سرطان از شما مهم می باشد ولی به همین میزان برای چشمانتان نیز مهم می باشد. این گیاه دارای موادی مغذی است که مشکلات مرتبط با زوال عضلانی و کاهش دید را کاهی می دهند.
منبع: دکتر غلامرضا رئیسی و دکتر طناز احدی
سرطان دهانه رحم
درباره سرطان دهانه رحم، دومين سرطان شايعي که موجب مرگ زنان ميشود، چه ميدانيد؟
در کشور ما متاسفانه اطلاعات کمي در اينباره وجود دارد، در حالي که به راحتي ميتوان از آن پيشگيري کرد، چون حداقل 15 سال طول ميکشد تا عامل آن، از يک ضايعه ي پيش سرطاني، يک سرطان تمام عيار بسازد. ضمن اين که با معاينات دورهاي هر يک يا دو سال يک بار ميتوان آن را در مراحل اوليه تشخيص داد و به راحتي آن را ريشهکن کرد.
سرطان دهانه رحم، دومين سرطان مرگبار بين زنان است که امروزه مشخص شده، عامل اصلي ابتلا به آن، نوعي ويروس است و در صورتي که اين ويروس وجود نداشته باشد، اين سرطان هم به وجود نخواهد آمد.
کدام ويروس؟
ويروسي به نام "ويروس پاپيلوماي انساني" يا به طور مخفف، "اچ پي وي"(HPV) که بيش از 100 نوع از آن وجود دارد که 15 نوع آن موجب بروز سرطان دهانه رحم ميشود. اين ويروس، عامل اصلي ابتلا به سرطان دهانه رحم است.
چه کساني در معرض آلوده شدن به اين ويروس و احتمالا ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند؟
ببينيد، اين ويروس از طريق تماس جنسي با فرد آلوده انتقال مييابد و در نتيجه از عفونتهاي قابل انتقال از طريق تماس جنسي محسوب ميشود. بنابراين در افرادي که در سنين باروري و پس از بلوغقرار دارند، بروز اين عفونت و ابتلا به سرطان ناشي از آن، بيشتر مشاهده ميشود. همچنين در کشورهاي غربي که روابط پرخطر جنسي و کنترل نشده و خارج از ضوابط خانواده دارند و زناني که با چند نفر روابط جنسي دارند، خطر ابتلا بيشتر است.
يعني خانمهاي يائسه به سرطان دهانه رحم مبتلا نميشوند؟
بله، حتي شدت سرطان دهانه رحم در بانوان يائسه به مراتب شديدتر است، چون اين بانوان پيش از رسيدن به سنين يائسگي به اين ويروس آلوده شدهاند، اما به علت سهلانگاري يا نداشتن اطلاعات به پزشک مراجعه نکرده اند، لذا بيماري پيشرفت کرده و کيفيت درمان و زندگي آنها را تحت تاثير قرار ميدهد. در حقيقت وقتي خانمي به اين ويروس آلوده ميشود، دستکم 15 سال طول ميکشد تا مبتلا به سرطان دهانه رحم شود و در اين مدت براي ريشهکني ويروس و بازگشت به حالت طبيعي و سلامت فرصت کافي وجود دارد، البته با معاينه منظم و مرتب. اما سهلانگاري برابر است با افزايش شدت سرطان دهانه رحم در دوران يائسگي.
در کشور ما به چه صورت است؟ آيا آماري دراين باره وجود دارد؟
در کشور ما به علت حاکميت فرهنگ اسلامي، انتقال از طريق راوبط پر خطر جنسي، بسيارکم يا ناچيز است، اما نکته مهم اين است که با ازدواجهاي مکرر که طبيعتا افراد را در معرض تماسهاي جنسي متعدد(حتي مشروع و قانوني) قرار ميدهد، احتمال بروز سرطان دهانه رحم افزايش مييابد که البته همين موضوع نيز با پيگيري و معاينه منظم و مراجعه به پزشکان به مراتب کاهش، و کيفيت درمان بيماران و زندگي آنان افزايش مييابد.
در کشور ما به علت نبود آمار دقيق و پژوهشي در اين زمينه و آمارگيري کلي از سرطانهاي رحم و دهانه رحم که دقت آمارها را زير سوال ميبرد، متاسفانه نميتوان گفت که بهطور دقيق چه تعداد از زنان به اين بيماري مبتلا ميشوند.
زنان پس از رسيدن به سن بلوغ و باروري و به ويژه پس از ازدواج که تماس جنسي وجود دارد، در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند. بنابراين بانوان از همين سنين بايد به فکر معاينه منظم دستگاه تناسلي به ويژه رحم و ضمايم آن باشند و پس از انجام تست "پاپ اسمير" که جديدترين روش آن نيز در ايران انجام ميگيرد، از بابت بيماري خود اطلاعات کافي به دست آورند.
البته به خانم ها توصيه مي شود در سنين زير 18 سال باردار نشوند، چون احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در اين گروه سني بيشتر است. اما به هر حال هر قومي، فرهنگ خاص خود را دارد، هر خانميکه به سن بلوغ و باروري ميرسد و به ويژه کساني که ازدواج کردهاند، و بالطبع روابط زناشويي دارند بايد سالي يک بار يا دست کم هر دو سال يک بار تا آخر عمر براي معاينه رحم و دهانه رحم و نمونه برداري و انجام آزمون پاپ اسمير به پزشکشان مراجعه کنند و در صورت ازدواج در سن زير 18 سال بهتر است از اين دوران تا آخر عمر براي انجام چنين مراقبتهاي بهداشتي به پزشک مراجعه کنند.
اگر کسي مادرش به سرطان دهانه رحم مبتلا شده باشد، امکان ابتلاي دختر خانواده به اين بيماري وجود دارد؟
درباره برخي سرطانها مانند سرطان پستان ، بافت رحم(نه دهانه رحم)، دستگاه گوارش و مواردي ديگر ممکن است ابتلا به سرطان تحت تاثير مسايل ژنتيک قرار گيرد، اما درباره سرطان دهانه رحم بايد گفت که اين نوع سرطان در اثر تماس جنسي و آلودگي به ويروس پاپيلوماي انساني است. بنابراين، اين نوع سرطان فقط اکتسابي است و منشا ارثي ندارد.
اين واکسن براي پيشگيري از ابتلا به سرطان دهانه رحم توليد شده است و به تازگي به بازار دارويي آمريکا وارد شده است که هنوز گران و تا حدودي غير قابل دسترس است. صحبتهايي شده که آن را براي مردم کشورمان و دست کم افرادي که بيشتر در معرض خطرند، تهيه کنيم. اين واکسن را بايد براي دختران 9 تا 11 ساله و بزرگتر به کار برد تا پيش از رسيدن به سن بلوغ، آنتيبادي عليه اين ويروس در بدن بانوان به وجود آيد و حتي در صورت آلودگي به ويروس، از فعاليت آن در جهت ايجاد ضايعات سرطاني پيشرفته جلوگيري کند. ميزان تاثير اين واکسن، حدود به صد در صد است، بنابراين در صورت ورود به کشور، استفاده از آن به همه بانوان در سنين باروري توصيه ميشود.
منبع: تبیان
سرطان و درمان آن
سرطان معده و راه تشخیص آن
سرطان معده چیست؟
سرطان معده بیماری است که در آن سلول های سرطانی در معده افزایش پیدا می کنند و باعث ایجاد توده یا زخم در معده می شوند. منشأ این سلول های سرطانی معمولاً سلول های مخاط معده می باشد. سرطان معده اغلب در کشورهای جهان سوم شایع تر از کشورهای اروپایی و آمریکایی می باشد و در بعضی از کشورهای خط ساحلی دریای خزر و نواحی از چین و آسیای شرقی نیز شیوع بالایی دارد.
سرطان معده بیشتر در چه افرادی دیده می شود و آیا ژنتیک نیز تأثیر دارد؟
سرطان معده بیشتر در افراد میانسال و مسن دیده می شود و در آقایان بیشتر از خانم ها دیده می شود. سابقه عفونت های هلیکو باکتر پیلوری می تواند علت مهمی در ابتلا این بیماری باشد و همچنین زمینه ژنتیک نیز می تواند سبب ایجاد سرطان در افراد جوان و میانسال باشد. این سرطان ممکن است همراه سرطان هایی مانند سرطان کلیه، مغز و پوست نیز دیده شود.
عوامل زمینه ساز سرطان معده کدام است؟
عوامل زمینه ساز این بیماری عبارتند از
- سابقه رادیوتراپی معده (به هر علتی که باشد)
- مصرف زیاد و طولانی مدت غذاهای کنسرو شده
- غذاهای دودی و غذاهایی که مواد نگهدارنده در آن به کار برده شده است.
مصرف غذاهای مانده می تواند زمینه ابتلا به سرطان معده را بیشتر کند. سرطان معده با توجه به پیشرفت بهداشت در کشورهای غربی کاهش پیدا کرده(به جز سرطان کاردیا و فوندوس معده)، ولی در کشورهای جهان سوم نه تنها کاهش پیدا نکرده، بلکه در بعضی از نقاط افزایش نیز یافته است.
پس از مصرف غذاهای بیرون و آماده تا حد ممکن پرهیز کنید.
علایم سرطان معده کدام است؟
علایم سرطان معده عبارتند از:
- درد در ناحیه شکم (قسمت فوقانی، میانی شکم و اپی گاستریک) و احساس توده در شکم ( که از علایم دیررس و پیشرفته این بیماری می باشد)
- احساس خستگی و ضعف و بی حالی که می تواند این علایم ثانویه ی کم خونی باشد.
- بی اشتهایی، به ویژه بی اشتهایی به غذاهای گوشتی
- کاهش وزن که گاهی با اتساع شکم و آسیت (جمع شدن آب در شکم) همراه می شود. ممکن است همراه با توده باشد که دراین صورت می تواند باعث انسداد روده گردد.
گاهی نیز بیماران با علایم متاستاتیک به پزشک مراجعه می کنند مانند درگیری غدد لنفاوی ناحیه گردن که باعث بزرگی در این ناحیه می شود و یا علایم دیگر متاستاز مانند زردی و برآمدگی شکم که نشانه درگیری کبد است.
راه های تشخیص این بیماری کدام است؟
برای تشخیص این بیماری در کشوری مانند ژاپن از سن 40 سالگی به بعد از اسکرینیگ (Screening) استفاده می کنند، یعنی بیماران را به طور دوره ای بررسی می کنند و با فلورسنت، محل هایی را که دچار دیسپلازی اند، تشخیص می دهند و نمونه برداری می کنند. مجموعه این بررسی ها باعث تشخیص زودرس بیماری می شود، ولی در سایر کشورها این روش انجام نمی شود و وقتی بیمار علامت دار می شود، به پزشک مراجعه می کند.
لازم است از سنین متوسط به بالا، بررسی آندوسکوپی دوره ای در ناحیه معده به عمل آید و در صورت مشاهده ضایعات برجسته و تومورال یا ضایعات زخمی، از سطح مخاط معده نمونه برداری انجام شود. نکته مهم در نمونه برداری این است که جهت تایید قطعی لازم است از ضایعه مشکوک حدود 6 الی 9 بار نمونه برداری به عمل آید تا با اطمینان بیشتری سرطان معده تشخیص داده شود.
از رادیوگرافی با ماده حاجب، در مواردی که شخص تحمل آندوسکوپی را ندارد(ماندن افراد پیر و کسانی که دارای مشکلات روانی می باشند) استفاده می شود.
جهت تشخیص گسترش بیماری می توان از CT scan و CT شکم و سونوگرافی شکم و کبد استفاده کرد.
منبع: تبیان
سرطان روده بزرگ یا سرطان کولون
سرطان روده بزرگ، یا سرطان کولون: در این بیماری سلولهای سرطانی در داخل بافت روده شروع به تکثیر میکنند. اگر چه این سرطان از جمله معمولترین سرطانهای بشر بهحسابمیآید اما بهدلیل بهبود روشهای غربالگری و تشخیصی، تعداد موارد جدید این بیماری و مرگ ناشی از آن بهطور قابل ملاحظهای کاهش یافتهاست.این بیماری در هر سنی بروز مییابد اما میزان بروز در سن بالای ۵۰ سال بیشتر است. زمانیکه در مراحل اولیه تشخیص دادهمیشود، این سرطان درمانپذیر است، اما تشخیص آن در این مراحل هیچگونه علامتی ندارد. روده برزگ بخشی از سیستم گوارشی میباشد. این سیستم شامل دهان، مری، معده، رودههای بزرگ و کوچک است. روده باریک از انتهای معده شروع و به روده بزرگ ختم میشود و سپس روده بزرگ نیز از آنجا تا محل مقعد ادامهمییابد. روده بزرگ شامل دو بخش است: بخش اول کولون نامیده میشود که حدود ۱۸۰ سانتیمتر طول دارد. بخش دوم راست روده است که طول آن به ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتر میرسد.
عوامل خطر
عوامل زیر ممکن است شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را در فرد افزایش دهد:
· سن: اکثر افراد مبتلا به این بیماری سن بالای ۵۰ سال دارند، اما ممکن است این بیماری در هر سنی اتفاق بیفتد.
· رژیم غذایی: بین این بیماری و رژیم غذایی پرچربی و پرانرژی و کم فیبر، رابطۀ مستقیم وجوددارد.
· پولیپها: این بیماری بهصورت رشد تودههای خوشخیم در جدار روده تعریف میشود. بهنظرمیرسد که در این ساختار شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ افزایشیابد.
· تاریخچۀ شخصی : ، احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که قبلاً سرطانهای روده بزرگ داشتهاند و خانمهایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بودهاند بیشتر است. در حال حاضر در بعضی از موارد این سرطان، ژنهای مسئول، شناسایی شدهاند. لذا قبل از بروز سرطان، چنین افرادی را از نظر حاملژنبودن، مورد بررسی قرارمیدهند.
· کولیت اولسروز : در این بیماری پوشش جدار روده بزرگ دچار التهاب شدهاست.افراد مبتلا به این بیماری احتمال بیشتری در ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.
علائم و نشانهها
علائم این بیماری ممکن است شبیه به سایر علائم نظیر عفونتها ،تب، بواسیر و بیماریهای التهابی روده باشد. بنابراین مراجعه به پزشک به منظور ارزیابی بهتر، لازم و ضروری میباشد؛ چراکه در مراحل اولیه، این بیماری قابل درمان است.
از جمله نشانههایی که مراجعه به پزشک را ضروری میکند میتوان موارد زیر را نامبرد:
· وجود هرگونه تغییر در عادات دفعی روده نظیر اسهال، یبوست یا کاهش قطر مدفوع در صورتی که بیش از یک روز طول بکشد و علت آن نامعلوم باشد.
· خونریزی از راستروده یا وجود خون در مدفوع، چه قابل رؤیت باشد چه با انجام آزمایش معلوم شود.
· دردهای قولنجی معده
· استفراغ
· ضعف و خستگی
· یرقان و زردی پوست یا سفیدی چشم
در بعضی از موارد ممکن است فرد مبتلا به سرطان باشد اما هیچگونه علامتی نداشته باشد، بنابراین غربالگری در افراد پرخطر مثل افراد بالای ۵۰ سال ضروری میباشد.
غربالگری و تشخیص
استفاده از روشهای غربالگری معمولی در افرادی با علائم مذکور یا دارای هرگونه فاکتور خطر، توصیه میشود. از جمله روشهای تشخیصی حهت غربالگری این سرطان عبارتنداز:
· معاینه راستروده: در این معاینه پزشک راستروده را معاینه میکند تا وجود هرگونه مورد را بررسی کرده و آن را از نظر آغشتهبودن با خون مورد بررسی قرارمیدهد.
· پروکتوسکوپی: در این روش از طریق دستگاههای خاصی بهصورت مستقیم داخل راستروده و قسمتهای تحتانی روده بزرگ را مورد مشاهده قرارمیدهند. از طریق این روش نیمی از سرطانها قابل تشخیص هستند. در این روش ممکن است بیمار احساس فشار کند، اما احساس درد نخواهدکرد.
· کولونوسکوپی: در این روش با ابزارهای خاصی، مشاهده کلی روده بزرگ و راستروده ممکن میشود. در این حالت نیز فرد دردی را احساس نخواهدکرد.
· در صورت وجود هرگونه توده در طول این قسمتها باید بخشی از توده برداشته شود تا در زیر میکروسکوپ از نظر وجود بافت یا سلولهای سرطانی مورد بررسی قرارگیرد. این عمل را بیوپسی مینامند.
· آزمون CEA : برای اندازهگیری مارکر درون خون هرچند روشی دقیق نبوده و گاهی بیمار فاقد هرنوع مارکر میباشد.
پیشآگهی و درمان سرطان روده، به شرایط سلامت عمومی و مرحله بیماری) اینکه سلولهای سرطانی فقط بافت پوششی روده را درگیر کردهاست یا تمامی جدار آن را) فرد بیمار بستگی دارد. بعد از درمان آزمایش خون، جهت اندازه گیری آنتی ژن CEA در خون و عکسبرداری، جهت تشخیص وضعیت سرطان (عود کرده است یا خیر) انجام میشود.
مراحل سرطان
عود سرطان به معنای برگشت دوبارۀ آن بعد از درمان میباشد. ممکن است عود سرطان، در روده بزرگ یا سایر قسمتهای بدن نظیر کبد یا ریه رخ دهد. اگر عود بهصورت درگیری تنها یک ناحیه از بدن باشد باید جراحی انجام شود، اما در صورت درگیری بیش از یک ناحیه و انتشار سرطان در قسمتهای مختلف بدن ممکن است از روشهای دیگری نظیر شیمیدرمانی یا رادیوتراپی استفاده شود.
روشهای درمانی
بهطور کلی سه روش درمانی جهت درمان سرطان روده بزرگ وجوددارد که شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمیدرمانی است. روش درمانی دیگری وجوددارد که در آن از روشهای بیولوژی استفاده میشود. البته استفاده از این روشها در حد مطالعات بالینی است.
· جراحی : جراحی شایعترین روش درمانی در تمامی مراحل سرطان بهحسابمیآید. این روش به طرق مختلف انجام میشود و براساس نظر پزشک و مرحلۀ سرطان، روشهای جراحی متفاوت است.
عوارض جانبی جراحی : عوارض جانبی جراحی به محل تومور و نوع جراحی بستگی دارد. معمولاً در چند روز اول بعد از جراحی، بیمار احساس ناراحتی دارد ولی معمولاً درد با دارو قابل کنترل است. مدت زمان بهبود بعد از عمل جراحی در بیماران، متفاوت است.
· پرتودرمانی : در این روش از اشعه X با انرژی بالا برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچکنمودن اندازه تومور استفاده میشود. تولید اشعه میتواند خارج از بدن، توسط ماشینهای خاص یا داخل بدن، از طریق مواد تولیدکننده اشعه، صورتگیرد. پرتودرمانی بهتنهایی یا همراه با جراحی و شیمیدرمانی انجاممیشود.
عوارض جانبی پرتودرمانی : شایعترین عوارض جانبی پرتودرمانی خستگی، واکنش پوستی در محل برخورد اشعه با پوست و کاهش اشتها میباشد. همچنین ممکن است این روش منجر به کاهش گلبولهای سفید خون شود. در بسیاری از موارد این عوارض دائمی نیستند و قابل کنترل و درماناند.
· شیمیدرمانی: در این روش، از داروها جهت کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود. داروهای ضد سرطانی اکثراً به فرم تزریق داخلی در بدن یا داخل عضلات و برخی به فرم خوارکی استفاده میشود. شیمیدرمانی یک روش درمانی سیستمیک بهحسابمیآید به این معنا که دارو از طریق جریان خون به قسمتهای مختلف بدن میرود تا سلولهای سرطانی را بکشد. در این روش داروها به صورت دورهای تجویز میشوند؛ یعنی دوره درمانی با یک دوره استراحت ادامهمییابد و بعد از آن، از ابتدا دوره درمانی شروع میشود. درصورتیکه سلولهای سرطانی، کبد را درگیر کرده باشند، می توان دارو را مستقیماً به شریانهای تغذیهکننده کبد تزریق نمود.
بعد از آنکه جراح تمامی سلولها و بافت سرطانی را از طریق جراحی برداشت، یک دوره شیمیدرمانی نیز دادهمیشود تا سلولهای سرطانی باقیمانده نیز، در صورت وجود از بین بروند.
عوارض جانبی شیمیدرمانی : داروهای شیمیدرمانی معمولاً سلولهای با سرعت تکثیر بالا را مورد هدف قرارمیدهند. ازآنجاییکه در بدن علاوه بر سلولهای سرطانی بافتهایی نظیر سلولهای خونی، بافت پوششی سیستم گوارشی و سلولهای فولیکول مو نیز از سرعت تکثیر بالایی برخوردار هستند، لذا ممکن است این بافتها نیز مورد هدف داروهای شیمیدرمانی قراربگیرد. در نتیجه از جمله عوارض جانبی میتوان به عفونت، خستگی، ریزش موی موقتی، زخمهای دهانی و غیره اشارهکرد. گاهش کلی سلولهای خونی، از جمله مهمترین عوارض جانبی داروهای شیمیدرمانی است. ازآنجاییکه داروهای شیمیدرمانی، مغز استخوان را به شدت تحت تأثیر قرارمیدهد، ممکن است کم خونی (بهصورت کاهش انرژی انجام کارها)، کاهش پلاکتهای خونی ( بهصورت خونریزی) و کاهش گلبولهای سفید ( بهصورت افزایش استعداد ابتلا به عفونتها ) ایجادشود. معمولاً همۀ کسانی که از این روش درمانی استفاده میکنند به تمامی این علائم مبتلا نمیشوند. همچنین در طی دوره استراحت و بعد از قطع درمان تمامی این علائم برطرف میشوند
عوامل تشدیدکننده : مصرف زیاد گوشتهای چرب، غذاهای خیلی چرب، غذاهای سرخکرده، چاقی و اضافه وزن.
عوامل بازدارنده : مصرف میوهجات تازه مخصوصاً سبزیجات تازه، مصرف گوشت ماهی به جای گوشتهای قرمز، حبوبات، غلات، نوشیدن آب زیاد، و آبپزکردن غذاها( به جای سرخکردن).
منبع: ویکی پدیا
علت ساییدگی مفصل زانو
علت استئوآرتریت
این بیماری ناشی از روند فرسودگی است که بطور طبیعی و بالا رفتن سن ایجاد می شود ،البته تقریباً همیشه عواملی وجود دارند که موجب تسریع این روند می شوند . شایعترین عامل چاقی می باشد که اثر سوء بر روی زانو دارد ولی چنین اثری را بر روی ران و مچ پا ندارد .
عوامل مساعد کننده دیگر عبارتند از شکستگی هایی که سبب ناهمواری سطوح مفصلی می گردد . بیماری قلبی که باعث آسیب دیدن غضروف مفصلی شود از جمله آنها می توان روماتیسم مفصلی ، عفونتهای مفصلی زانو پارگی منیسکها و غیره … را نام برد . در یک راستا نبودن استخوان ران و استخوان درشت نی که در نزدیک یا دور شدن زانوها از هم دیده می شود .
در این بیماری غضروف مفصلی فرسایش یافته استخوان زیر آن سخت شده رشد آن در کناره های مفصلی سبب ایجاد خارهای استخوانی می گردد که مشخصه بیماری می باشد .
ـ مهمترین عوامل مؤثر در بروز آرتروز زانو، اضافه وزن، شکستگی های قبلی ناحیه زانو، آسیبهای لیگامانی و مینیسکها، بالا رفتن سن، بی حرکت کردن طولانی مدت زانو و برخی مشاغل سخت می باشد که معمولاً پزشک با شنیدن شکایات بیمار و معاینه دقیق می تواند تشخیص دهد، در برخی موارد هم باید رادیوگرافی ساده مفصل انجام شود و چنانچه با اقدامات فوق مشخص نگردید نیاز به اقدامات پاراکلنیک بیشتر نظیر آزمایش خون، mri، اسکن رادیو ایزوتوپ، نوار عصب و عضله می باشد.
استئوآرتریت یکی از شایعترین علل ناتوانی در بزرگسالان است. اگرچه افراد جوانی که دچار سانحه یا جراحت در مفاصلشان شده اند نیز ممکن است دچار استئوآرتریت شوند، اما این عارضه بیشتر افراد مسن را درگیر میکند. چنانچه رادیوگرافی از مفاصل افراد بالای ۶۵ سال به عمل آید شواهدی مبنی بر وجود این عارضه در حداقل یکی از مفاصل در بیش از نیمی از این جمعیت دیده میشود. هردوجنس زن و مرد مبتلا میگردند، اگرچه در سن کمتر از ۴۵ این عارضه بیشتر در مردان و در سنین بالای ۴۵ بیشتر در زنان مشاهده میگردد.
نحوه بروز استئوآرتریت در افراد مختلف متفاوت است. در برخی از افراد سیر بیماری سریع
است و در برخی دیگر علایم جدیتر و شدیدتر هستند. علت دقیق شروع این فرآیند هنوز مشخص
نشده است ولی دانشمندان مجموعه اس از عوامل را در پیدایش این عارضه دخیل می دانند
که عبارتند از: اضافه وزن، فرآیند پیری، صدمات مفصلی، و فشارهایی که در بعضی از
مشاغل یا بعضی فعالیتهای ورزشی بر مفاصل وارد میشوند.
استئوآرتریت معمولا در مفاصل انتهایی انگشتان، شصت، گردن، کمر، زانوها، و
در مفاصل لگن خود را نشان میدهد.
استئوآرتریت تنها باعث بروز مشکل در
مفاصل افراد نمیشود بلکه به نحوی روی وضعیت مالی و اقتصادی و همچنین نحوه و شیوه
زندگی آنها نیز تاثیر دارد.
ـ بهطور معمول، دهههای چهارم و پنجم زندگی را میتوان سن شروع این بیماری دانست. این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان دیده میشود و عوامل ژنتیکی، چاقی و برخی بیماریهای زمینهای مفصلی میتوانند افراد را برای ابتلا به آرتروز مستعد کند. گاهی اوقات ممکن است تغییر شکل مفصل به دلیل مشکلاتی مثل شکستگی رخ داده باشد و آرتروز را در سنین پایین تر هم ببینیم. در واقع میزان کار کشیدن از مفصل هم مهم است. فشارهای غیر معمول ناشی از کار نیز حتی اگر به تدریج و در طول زمان حاصل شده باشد در وقوع آرتروز دخیل هستند.
ـ شما اگر در خانوادهتان زمینه ژنتیکی ابتلا به آرتروز
را داشته باشید، نمیتوانید از این
خصوصیت فرار کنید، اما میتوانید با کنترل عوامل قابل پیشگیری، بروز آن را کند
کرده و به تاخیر بیندازید؛ برای مثال با کنترل وزن، فراگیری روشهای اصولی صحیح
نشستن ، صحیح ایستادن و به کارگیری صحیح مفاصل در انجام کارهای عادی روزمره و
انجام ورزشهای طبی خاص به سلامت مفاصل خود کمک کنید.
هر چه از عوامل خطرساز پیشگیری کنید،
بهتر است. به خصوص خانمها و باز هم بالاخص آن هایی که بالای ۴۵ سال دارند و به افزایش وزن خود اهمیتی نمیدهند. ورزش را شروع
کنید، اما پیش از آن حتما با پزشک متخصص مشورت کنید که از لحاظ قلبی-عروقی و دیگر
شرایط فیزیکی بدنتان بررسی شوید، چرا که مفاصل شما میتوانند بر اثر فعالیتهای
فیزیکی یا ورزشهای نامناسب آسیب ببینند و به قولی از چاله به چاه بیفتید. پس لطفا
دقت کنید و اگر علامتهای آرتروز در شما وجود دارد، سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
استئوآرتریت یکی از شایعترین علل ناتوانی در بزرگسالان است.اگرچه افراد
جوانی که دچار سانحه یا جراحت در مفاصلشان شده اند نیز ممکن است دچار استئوآرتریت
شوند، اما این عارضه بیشتر افراد مسن
را درگیر میکند.
چنانچه رادیوگرافی از مفاصل افراد
بالای ۶۵ سال به عمل آید شواهدی مبنی بر وجود این عارضه در حداقل یکی
از مفاصل در بیش از نیمی از این جمعیت دیده میشود.هردوجنس زن و مرد مبتلا میگردند،
اگرچه در سن کمتر از ۴۵ این عارضه بیشتر در مردان و در سنین
بالای ۴۵ بیشتر در زنان مشاهده میگردد.
علل
علت دقیق این اختلال ناشناخته است . به نظر می رسد نتیجه ترکیب یا تعامل عوامل مکانیکی ، زیست شناختی ، بیوشیمیایی ، التهابی و ایمنی باشد.
چندین فاکتور خطر جهت ابتلا به این بیماری وجود دارد . اولیه و ثانویه ، نوع اولیه وابسته به سن بوده و با افزایش سن ایجاد می شود. ولی با اینحال هنوز علت خاصی برای بروز این فرم شناخته نشده است.
اما در مقابل زمانیکه فرد دچار فرم ثانویه می شود به دلیل آن است که یک علت خاصی منجر به بروز این حالت شده است. به عبارت دیگر در این فرم تخریب غضروف به علت آسیبها و صدمات، ارثی ، چاقی یا چیزهای دیگر باشد. در ادامه به بعضی از فاکتورهای خطری که منجر به بروز این بیماری خواهد شد، اشاره می شود.
سن :
با افزایش سن، بروز استئو آرتریت نیز افزایش می یابد. هر چه فرد مسن تر باشد، مدت زمان بیشتری از مفاصل خود استفاده کرده است و شانس ابتلا بیشتر خواهد بود. اگر چه سن فاکتور مهمی است اما به معنای اجتناب ناپذیر بودن آن نیست.
چاقی :
این بیماری یک بیماری جهانی است و هرکسی در ارتباط با مضرات این بیماری اطلاعاتی دارد. افزایش وزن بدن از جمله عوامل مهم بروز استئوآرتریت بخصوص در زانو به حساب می آید. از آنجایی که افزایش وزن و فشار برروی مفاصل به تدریج ایجاد می شود. افزایش وزنی که لااقل یک دهه قبل از بروز علائم استئو آرتریت ایجاد شده باشد. بخصوص در میانسالی نقش مهمی در تعیین ابتلا به این بیماری ایفا می کند.
صدمات استفاده بیش از حد و نادرست از مفاصل :
کسانیکه در شغلشان نیاز به استفاده مکرر از مفاصل خود دارند و
ورزشکاران دارای شانس بیشتری جهت ابتلا به این بیماری
می باشند . در نتیجه چنین اشخاصی باید
یاد بگیرند که چگونه می توان از بروز صدمات بی مورد به مفاصل و بروز این بیماری می
توان جلوگیری نمود. در نتیجه فعالیتهای این افراد باید به نحوی تعدیل شود. در ضمن
به خاطر داشته باشید که تعدیل فعالیتها به معنای عدم انجام آنها بطور کامل نمی
باشد.
مسائل ارثی و ژنتیکی :
نقش ژنتیک نیز دربروز این بیماری بخصوص در مفاصل دست روشن و
آشکارتر شده است. اختلالات ارثی که بر روی شکل استخوانها و پایداری مفاصل اثر
می گذارد، می تواند در بروز این
بیماری نقش مؤثری داشته باشد. البته لازم به ذکر است که وجود اختلالات ارثی تنها
به معنای ابتلای قطعی به این بیماری نخواهد بود. بلکه به معنای آن است که فرد باید
تحت نظارت و معاینات دقیقتری جهت ارزیابی بروز این بیماری قرار گیرد.
ضعف عضلات :
مطالعات نشان می دهد که ضعف عضلات اطراف ران سبب افزایش استعداد ابتلا به این بیماری در این مفصل می شود. به گونه ای که تقویت این عضلات با تمرینات خاص نقش مؤثری در کاهش ابتلا به این بیماری خواهد داشت.
سایر بیماریها و اختلالات التهاب مفصل :
افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دارای شانس بیشتری جهت ابتلا به
استئوآرتریت می باشند. به علاوه تجمع بیش از حد آهن در بدن نیز
)هموکروماتوزیس) می تواند سبب تخریب
غضروف مفصلی شود و شانس ابتلا را افزایش
می دهد. ترشح بیش از حد هورمون رشد
(آکرومگالی) نیز می تواند بر روی مفاصل و استخوانها اثرات سویی گذاشته و منجر به
بروز استئوآرتریت شود.
عوامل افزایش دهنده خطر
چاقی
پرداختن به طور حرفه ای به فعالی هایی
که با فشار به مفاصل همراهند نظیر رقص ، فوتبال ، موسیقی یا قالی بافی
فشار بر مفاصل ناشی از فعالیت و
بالارفتن سن . تقریباً همه افراد بالای ۵۰
سال به درجاتی از استئوآرتریت مبتلا هستند.
منبع: دکتر بیژن فروغ























