فیزیوتراپی و درمان فتق دیسک کمر
فتق دیسک مهره در ناحیه گردن و کمر بسیار شایع است. علت شیوع در این ۲ ناحیه نسبت ضخامت دیسک به ارتفاع مهره است. در ناحیه گردن و کمر ضخامت دیسک از جاهای دیگر مهره های پشت بیشتر است در نتیجه فضای بین مهره ها زیاد است و دامنه حرکت بالاست و مهره ها از ثبات مناسبی برخوردار نیستند.
لیگامان های طولی خلفی بلند هم وقتی به کمر می رسند ضخامتشان کم می شود. پارگی دیسک زمانی رخ می دهد که به طرف جلو یا چپ و راست خم شده ایم. در این هنگام گودی کمر کم می شود و بالطبع مهره ها آسیب پذیرتر هم می شوند. اگر دیسک به صورت فتق باشد درمان چندان مشکل نیست ولی وقتی یک تکه از دیسک کنده شود و داخل کانال بیفتد، ممکن است درمان جراحی نیز لازم باشد.
برای بهبود دردهای ناشی از دیسک کمر و
درمان دیسک کمر با ورزش لازم نیست تمرینات هوازی شدید انجام دهید یا وزنه‌های سنگین بلند کنید- برای این منظور انجام تمرینات هوازی ملایم و حرکات کششی ساده کفایت می‌کند و می‌تواند در کنترل درد ناشی از بیرون‌زدگی دیسک کمر بسیار موثر باشد.
در فتق دیسک کمر عضلات کمری به اسپاسم فرو می روند و گودی کمر کمتر و تقریبا صاف می شود پس فیزیوتراپ باید تلاش کند تا اسپاسم عضلات را از بین ببرد. بیمار را به صورت طاق باز و روی شکم خوابانده و دست ها را در پهلو قرار می دهیم و به بیمار می گوییم نفس عمیق بکشد و نفس را در سینه نگه دارد و بعد آهسته نفس را از دهان بیرون دهد. با این تنفس عمیق و آرام شکم حرکت می کند و عضلاتی که باعث سفتی ناحیه کمر شده بودند بدون اینکه روی کمر فشار وارد آید شل می شوند.
به این ترتیب عضلات ناحیه کمر را به طور غیرمستقیم آزاد می کنیم. (معمولا با یک جلسه فیزیوتراپی مشکل بیمار حل می شود) در مرحله دوم به بیمار می گوییم در همان حالت خوابیده آرنج را خم کند و کف دست ها را روی زمین قرار داده، سپس به اندازه بازو بلند شود و تاکید می کنیم که عضلات لگن و ستون فقرات را وارد انقباض نکند و از ۱۰۰۱ تا ۱۰۱۰ بشمارد.
در مرحله بعد از بیمار می خواهیم کف دست ها را روی زمین قرار دهد و بنشیند تا گودی کمر را به ۳۰ درجه برساند. این کار را باید به طور مرتب انجام دهند. همان طور که می دانیم فتق دیسک کمر جانبی پشتی است و با فیزیوتراپی فتق را به طرف جلو می فرستیم. این اعمال کاملا بی خطر هستند. ۷۰ تا ۸۰ درصد کمردردها به راحتی درمان می شوند و نیازی به عمل جراحی ندارند.
اگر فتق دیسک کمر درمان نشود به درد مزمن تبدیل می شود. در نوع مزمن، بیمار دچار مشکلات روحی روانی نیز می شود و آستانه درد بیمار آنقدر پایین می آید که حتما نیاز به داروهای آرام بخش و خواب پیدا می کند. تمرین های درست فیزیوتراپ وقتی است که درد به تدریج کم شده و به طرف مرکز حرکت کند یعنی اگر درد بیمار در ناحیه پاست به زانو و سپس به کمر برسد. وخیم ترین وضعیت در تمرین های نادرست وقتی است که کمر بهبودیافته و درد پا شروع شود.
اگر درد بیمار بیش از ۳ ماه طول بکشد یعنی مزمن شده است و درمان هم به مراتب سخت تر می شود. متاسفانه بعد از ۳ ماه عضلات آتروفی شده و شاهد تغییر فرم در پا خواهیم بود.
منبع: وبلاگ دکتر حیدریان
