مفاصل بين مهره‌اي پشتي (به انگليسي: Posterior intervertebral joints) يا فاست [۱] و يا آپوفيزيال [۲]، مفاصلي هستند که ازطريق زوائد مفصلي بخش قوس مهره‌اي ايجاد مي‌شوند. هر مهره در ستون فقرات ازطريق چهار مفصل فاست به مهره‌هاي بالايي و پاييني مجاور خود اتصال مي‌يابد. حرکات طبيعي ستون مهره‌ها در جهات مختلف، وابسته به سالم بودن مفاصل بين مهره‌اي پشتي (فاست) و ديسک‌هاي بين مهره‌اي است. به تصوير ذيل توجه نماييد:
 


 ◄   ويژگي مفصل فاست:
مفصل فاست (آپوفيزيال) يک مفصل حقيقي بوده که داراي کپسول مفصلي، غشاي سينوويوم ، غضروف و رباط‌هاي مفصلي است. اين مفاصل در نواحي مختلف ستون فقرات به طريقي خاص قرار مي‌گيرند، به طوريکه حرکات ستون مهره‌ها ممکن است در يک جهت خاص تسهيل و يا محدود گردد.
فاست‌ها نسبت به خط افقي در فقرات گردني با زاويه 45 درجه، در ناحيه پشتي با زوايه 60 درجه و در قسمت کمري با زاويه 90 درجه قرارمي گيرند. بنابراين در فقرات گردني، حرکات در جهات مختلف قابل انجام است. در ناحيه فقرات پشتي، حرکات خم شدن به جلو و راست شدن به عقب محدود بوده، ولي خم شدن طرفي (لترال فلکشن) و چرخش (روتاسيون)قابل انجام است. دامنه حرکتي در ستون فقرات کمري در جهت خم و راست شدن به جلو و عقب آسان تر صورت مي‌گيرد، ولي حرکات چرخشي و خم شدن طرفي محدود مي‌گردد.
 

◄   آسيب مفصل فاست:
باتوجه به اينکه مفصل فاست يک مفصل حقيقي و سينوويال است، بنابراين همانند هر مفصل سينوويال ديگر ممکن است دچار پديده تخريبي يا التهابي گردد. ضايعه در اين مفاصل به علت وجود عناصر حساسي چون پرده سينوويوم، رباط هاي اطراف مفصل و کپسول مفصلي منجربه درد و محدويت حرکتي در ستون فقرات مي گردد. ازطرفي هرگونه اشکال در حرکات مفاصل فاست، عملکرد طبيعي ديسک هاي بين مهره اي را نيز مختل مي کند.

گاهي اختلال عملکرد در مفاصل بين مهره اي پشتي (فاست ها) به علت يک بيماري التهابي بوده، که با ايجاد درد و محدوديت حرکتي در ستون مهره ها همراه مي گردد. شايع ترين نوع بيماري که با گرفتاري اين مفاصل مشخص مي شود، در ارتباط با اسپونديليت آنکيلوزان است.



منبع:فدک