پیشگیری و راههای درمان پوکی استخوان

پوکی استخوان بيماري بسيار شايعي است. در واقع در سنين پيري بيشتر خانم‌ها و درصد قابل توجهي از آقايان به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. اگرچه اين بيماري كشنده نيست، ولي موجب شكستگي با كوچك‌ترين ضربه مي‌شود و اين شكستگي‌ها بخصوص وقتي در ناحيه بالاي ران رخ مي‌دهد با زمين گير‌كردن افراد موجب ايجاد اختلالاتي در آنان مي‌شود كه در نهايت مرگ را به دنبال خواهد داشت.

براي درمان پوكي استخوان قدم اول مصرف كلسيم و ويتامين D به ميزان كافي است. مصرف شير و لبنيات و غذاهايي مثل تخم‌مرغ و گوشت و حضور در آفتاب در سنين جواني تا ميانسالي مي‌تواند نيازهاي روزانه به اين دو ماده مغذي را كفاف دهد، ولي در سنين بالاتر به استفاده روزافزون از مكمل‌هاي ويتامين و كلسيم نياز خواهد بود.

تغذیه در مبتلایان به پوکی استخوان

پوکی استخوان حالتی است که در آن استخوان شکننده شده و احتمال شکستگی با ضربات کوچک افزایش می‌یابد.

پوکی استخوان از گرفتاری‌های بسیار شایع جوامع بشری است که بعد از سن 35سالگی روند آن در انسان آغاز می‌شود. حدود نیمی از زنان بالاتر از 45سال و90درصد زنان بعد از 75سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند.

چه کسانی در معرض پوکی استخوان قرار دارند؟

افراد مسن
خانم‌ها بعد از سن یائسگی
سابقه خانوادگی پوکی استخوان(در بعضی از نژاد‌ها مثل برخی از نژادهای آسیایی‌‌)
کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی
در مبتلایان به برخی اختلالات هورمونی(پرکاری تیروئید و پارا‌تیروئید، کم‌کاری غدد جنسی و بیماری کوشینگ)

پیشگیری از پوکی استخوان

با اصلاح شیوه زندگی وانتخاب عادات صحیح می‌توان از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کرد.

فعالیت بدنی مناسب در پوکی استخوان

ورزش منظم سبب افزایش قدرت عضلانی، تعادل، افزایش قدرت و استحکام استخوان‌ها، کاهش احتمال زمین خوردن و شکستگی ناشی از آن می‌شود. فعالیت ورزشی باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که سبب فشار زیاد بر استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی نشود.

این فعالیت‌ها در پیشگیری از پوکی استخوان در زنان کمتر از 60سال مؤثر است.

ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن آهسته، کوهپیمایی، انجام حرکات هوازی با شدت ملایم، بالا رفتن از پله‌ها، ورزش‌های راکتی که در آنها وزن بدن توسط پاها حمل می‌شود و فعالیت عضلات و استخوان‌ها که در برابر نیروی جاذبه‌صورت می‌گیرد مناسب‌ترین ورزش‌ها هستند.

منبع:فوق تخصص زانو تهران

پیشگیری از پوکی استخوان

استخوان‌های شما خودبخود خوب می‌شوند. در محل شکستگی، استخوانتان سلول‌های ریز و رگ‌های خونی زیادی تولید می‌کند که استخوان را بازسازی می‌کنند. این سلول‌ها هر دو انتهای قسمت شکسته استخوان را پوشانده و شکستگی را به هم نزدیک می‌کند تا جایی که درست مثل روز اولش سالم شود.

 پیشگیری از پوکی استخوان

کلسیم برای عملکرد مناسب قلب، عضلات، اعصاب و انعقاد خون لازم است. مقدار ناکافی کلسیم سبب پوکی استخوانمی‌شود اما تنها از نیمی زنان و دختران جوان روزانه مقدار کافی کلسیم برای سلامت استخوان‌ها مصرف می‌کنند.

ویتامین «د» برای جذب کلسیم در بدن ضروری است. بدون مقادیر کافی ویتامین «د»، بدن قادر به جذب کلسیم از مواد غذایی نیست و کلسیم مورد نیاز خود را از استخوان‌ها برداشت خواهد کرد. ویتامین «د» از دو منبع تامین می‌شود؛ تابش نور مستقیم آفتاب به پوست و رژیم غذایی. ویتامین «د» در شیر غنی شده، زرده تخم مرغ، ماهی آب‌های شور و جگر نیز وجود دارد.

ورزش و سلامت استخوان‌ها

ورزش نیز برای سلامت استخوان مهم است. ورزش منظم در دوران کودکی و نوجوانی به داشتن استخوان‌های سالم کمک می‌کند. بهترین ورزش برای استخوان‌ها ورزش‌های همراه با تحمل وزن مانند پیاده‌روی، پرش و بالا رفتن از پله است. اگر در دوران بزرگسالی خود غالبا بی‌تحرک بوده‌اید قبل از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنید.

افرادی که یک یا چند مورد از عوامل ایجاد کننده پوکی استخوان را دارند، زنان بالای ۶۵ سال و مردان بالای ۷۰ سال، زنانی که دچار یائسگی زودرس (کمتر از ۴۵ سال) شده‌اند، افرادی با سابقه خانوادگی بیماری پوکی استخوانو همچنین افرادی که در اثر ضربه خفیف دچار شکستگی شده‌اند بهتر است درباره این بیماری با پزشک خود مشورت کنند.

منبع:دکتر شجاعی.مجموع

نقش ورزش در درمان پوکی استخوان

پوکی استخوان یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک استخوان می باشد که پس از آرتریت دومین عامل مرگ ومیر در سنین بالا محسوب می شود. درهر دو جنس پس از ۵۰ ۴۰ سالگی بافت استخوانی به آهستگی و با سرعت ۰/۵ تا ۰/۳ درصد در سال تحلیل می رود که در زنان یائسه میزان این تحلیل بالاتر می باشد.

پوکی استخوان یک بیماری بی سر و صدا و با سیری پیشرفته و آرام می باشد که پس از پیشرفت، منجر به ظهور علائم و مشخصات تحلیل استخوانی می گردد. شایع ترین مشخصه این بیماری، شکستگی های خود به خودی در نقاط مختلف بدن است که باعث از کار افتادگی و ایجاد مشکلات بعدی برای این گونه بیماران می شود.

پوکی استخوان و تاثیر سن و جنس

بهترین زمان برای اینکه استخوان های بدنمان را قوی کنیم زمان نوجوانی یعنی بین 20-10 سالگی است. استخوان ها در سنین 30-20 سالگی هم قویتر میشوند ولی در سالهای بعد از سی سالگی تراکم استخوان های بدن شروع به کاهش میکند. مصرف سیگار و الکل این روند کاهش تراکم استخوان را تسریع میکند.

حفظ تراکم استخوان برای زنان اهمیت بیشتری از مردان دارد چون تراکم استخوانهایشان نسبت به مردان در سنین پایین تری شروع به کاهش میکند، حتی وقتی استخوان هایشان حداکثر تراکم را دارند باز هم تراکم آنها از مردان کمتر است.

بارداری و شیردهی ممکن است تراکم استخوان خانمها را کاهش دهد. تراکم استخوان در سنین بعد از یائسگی باز هم کاهش بیشتری پیدا میکند. بهترین راه برای حفظ تراکم استخوان در خانم ها انجام فعالیت های بدنی منظم است. بهترین این ورزش ها آنهایی هستند که در حالت ایستاده انجام میشوند و در هنگام انجام آنها استخوان ها و عضلات در مقابل نیروی جاذبه کار انجام میدهند.

چه ورزش هایی برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است؟

بهترین فعالیت های بدنی و ورزشی برای بدن عبارتند از دویدن، جهیدن، کوه نوردی، ورزش های تیمی مثل فوتبال، بسکتبال و والیبال، ورزش های آئروبیک، تنیس و دیگر ورزش های با راکت، اسکی، اسکیت و ورزش های رزمی.

گرچه شنا و دوچرخه سواری برای سیستم قلبی و عروقی بسیار مفیدند ولی استخوان ها را خوب تقویت نمیکنند. باید روزی حداقل نیم ساعت و هفته ای حداقل چهار روز ورزش کرد. البته ورزش بجز تقویت استخوان ها موجب افزایش قدرت عضلانی، بهتر شدن هماهنگی بین حرکات، بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی، بهبود وضع روحی و بسیاری منافع دیگر هم میشود.

منبع:ایران ارتوپد.گیلان