از ریز تا درشت شکستگی استخوان

استخوان‌های شما خیلی محکم هستند اما چیزهای خیلی محکم هم ممکن است بشکنند. درست مثل یک مداد چوبی، استخوان‌ها اگر تحت فشار قرار گیرند، خم می‌شوند. اما اگر این فشار خیلی زیاد یا خیلی ناگهانی باشد، ممکن است استخوان‌ها بشکنند.

وقتی استخوانی می‌شکند به آن شکستگی یا ترک می‌گویند. راه‌های زیادی برای شکستن استخوان وجود دارد. این شکستگی ممکن است از یک ترک برداشتن یا به اصطلاح مو برداشتن جزئی باشد تا استخوانی که به دو تکه تقسیم می‌شود.

وقتی استخوانی می‌شکند چه اتفاقی می‌افتد؟

شکستگی استخوان درد دارد! برای افراد مختلف فرق می‌کند، اما این درد معمولاً مثل دردهای عمیقی است که از یک دل‌درد یا سردرد شدید احساس می‌کنید. این درد برای بعضی‌ها شدیدتر است مخصوصاً اگر شکستگی باز باشد. و اگر شکستگی کوچک باشد، ممکن است خیلی احساس درد نکنید.
 گاهی‌اوقات، بچه‌ها حتی نمی‌توانند بگویند که استخوانشان شکسته است. شکستن استخوان می‌تواند شوک زیادی به کل بدنتان وارد کند. کاملاً طبیعی است که پیام‌های قوی از قسمت‌های مختلف بدنتان دریافت کنید که اصلاً نزدیک قسمت شکسته هم نیستند. ممکن است احساس سرگیجه یا لرز کنید. بعضی‌ها حتی ممکن است گریه هم بکنند. بعضی‌ها هم بخاطر شوک ناشی از آن صدمه، همان لحظه هیچ دردی احساس نمی‌کنند.


مهمترین کاراها بعد از شکستگی استخوان

• آرامشتان را حفظ کنید.

• مطمئن شوید که فرد آسیب‌دیده کاملاً راحت و آرام باشد.

• به اورژانس زنگ بزنید.

بدترین کاری که برای استخوان شکسته می‌توانید انجام دهید این است که آن را حرکت دهید. این باعث آسیب زدن به آن فرد می‌شود و ممکن است صدمه را شدیدتر کند. درصورت شکسته شدن استخوان دست یا پا، یک بزرگتر باید محل آسیب‌دیده را محکم جایی نگه دارد.

یک نکته خیلی مهم:

اگر مطمئن نیستید که کدام استخوان شکسته است یا اگر فکر می‌کنید که استخوان گردن یا پشت آسیب دیده است، نباید فرد آسیب‌دیده را تکان دهید. منتظر بمانید تا یک متخصص از راه برسد.

انواع مختلف شکستگی استخوان

دکترها می‌توانند با نگاه کردن به ناحیه آسیب‌دیده تشخیص دهند که استخوانی شکسته است یا خیر. اما برای مطمئن شدن از این مسئله دستور رادیولوژی آن ناحیه از بدنتان را می‌دهد تا نوع شکستگی را نیز مشخص کند. انجام رادیولوژی برای قسمت شکسته بدنتان خیلی طول نمی‌کشد. اما اگر شکستگی از ناحیه در حال رشد استخوان باشد ممکن است در رادیولوژی مشخص نشود.
اگر دکتر تصور کند که شکستگی شما از این نوع است، حتی اگر رادیولوژی آن را نشان نداده باشد، به درمان آن می‌پردازد. استخوان بچه‌ها بیشتر خم می‌شود تا اینکه کامل بشکند زیرا استخوان آنها نرم‌تر است.

انواع شکستگی که بیشتر برای بچه‌ها اتفاق می افتد عبارتند از:

• شکستگی هلالی (Torus-Buckle): یک طرف استخوان خم می‌شود اما طرف دیگر استخوان صدمه‌ای نمی‌بیند.

• شکستگی ترکه سبز (Greenstick): در این شکستگی یک طرف استخوان می‌شکند و طرف دیگر آن خم می‌شود (این نوع شکستگی شبیه به این است که بخواهید یک ترکه سبز را بشکنید). استخوان‌های بالغ احتمال بیشتری برای شکستگی کامل دارند. همچنین اگر فشار وارد بر استخوان بچه‌ها زیاد باشد هم ممکن است دچار شکستگی کامل شوند.

شکستگی کامل نیز انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

• شکستگی بسته (Closed): شکستگی که به پوست روی استخوان صدمه‌ای نمی‌زند.

• شکستگی باز یا مرکب (Open-Compound): شکستگی که در آن دو انتهای استخوان شکسته از پوست بیرون می‌زند (احتمال عفونت در این نوع شکستگی بیشتر است).

• شکستگی بدون جابجاشدگی (Non-displaced): استخوان به طور کامل می‌شکند اما دو تکه استخوان در جای خود و در امتداد یکدیگر باقی می‌مانند.

• شکستگی همراه با جابجاشدگی (Displaced): انتهای استخوان‌ها (در محل شکستگی) جدا می‌شوند و دیگر در امتداد یکدیگر قرار ندارند (که برای اطمینان از اینکه دو استخوان قبل از گچ گرفتن درست در کنار هم قرار گرفته‌اند نیاز به جراحی است).

سایر انواع شکستگی عبارتند از:

• شکستگی مویی (Hairline): یک شکستگی باریک در استخوان

• شکستگی تکی (Single): زمانی است که استخوان در یکجا شکسته می‌شود.

• شکستگی چند‌قطعه‌ای (Segmental): زمانی است که استخوان در بیش از یک قسمت شکسته می‌شود.

• شکستگی خرد‌شده (Comminuted): استخوان به بیش از یک تکه شکسته می‌شود یا خرد می‌شود.

منبع: پورتال جوانان مردمان

انواع شکستگی استخوان

اسکلت بدن انسان با تشکیل شدن از استخوان های سخت نقش اساسی را در حفظ شکل بدن دارند که توسط مفاصلی به یکدیگر متصل می شوند تا حرکت آنها توسط عضلات بدن امکان پذیر باشد. عضلات بدن توسط بافت های طنابی شکل و محکمی به نام تاندون یا لیگامان به استخوان ها متصل شده اند که با انقباضات خود, استخوان ها را حرکت می دهند. اما در هنگام وارد شدن ضربه به این اعضای بدن انواع مختلفی از آسیب رخ می دهد.

 غالبا در هنگام ضربه های شدید ( اجسام غیر تیز و برنده -ترومای بلانت) وارد شده به بدن در اثر مواردی مانند سقوط, سوانح رانندگی, مسابقات ورزشی و امثال آن اندام ها و مفاصل در اثر ضربه دچار آسیب و درد شدیدی می شوند که شک به شکستگی استخوان ها را بر می انگیزد. البته آسیب های دیگری نیز وجود دارند که از جمله شایع ترین آنها, پارگی  و یا کشیده شدن شدید تاندون ها است.

واضح است که شکستگی به زمانی اطلاق می شود که یکی از استخوانهای بدن شکسته شده باشد. اما نوع دیگری از آسیب داریم. آسیب لیگامانها یا تاندون ها که در آن تاندون در اثر ضربه و کشیدگی شدید به طور کامل یا بخشی از آن دچار پارگی می شود.

اما شکستن استخوان می تواند در هر نقطه از بدن اتفاق بیافتد. اغلب شکستگی در دستان ، بازوها ، پاها ، و یا مچ پا رخ می دهد.

انواع مختلفی از شکستگی وجود دارد. اما همه شکستگی مشابه شفا می یابند.استخوان جدید رشد می کند تا قطعات شکسته را مجدد به یکدیگر متصل کند. اما برای این امر لازم است که استخوان ها در کنار یکدیگر برای مدت زمان طولانی بدون هیچ حرکتی ثابت نگه داشته شوند تا جوش خوردن دو انتهای آسیب دیده بهم انجام شود.

اما این استخوان ها چگونه در کنار هم بی حرکت می شوند. روش های مختلفی وجود دارد که برخی از آنها همراه با بردن بیمار به اتاق  عمل و جراحی است و برخی در درمانگاه یا مطب پزشک انجام می شود که این مساله بستگی به شدت ضربه وارد شده و میزان آسیب استخوان, مفاصل و عضلات اطراف آن دارد. اما از آنجاییکه غالب شکستگی های استخوانی در درجه متوسط تا خفیف بدون آسیب شدید عضلات, تاندون ها و زخم های بزرگ و یا خونریزی است, غالبا از روشهای بی حرکتی بسته یا بدون نیاز به جراحی استفاده می شود.

بیحرکت کردن یا گچ گرفتن اندام، استخوان های آسیب دیده در محل شکسته را در کنار یکدیگر نگه می دارد تا مجدد به هم جوش بخورند.

اما شکستگی استخوان همانطور که گفته شد انواع متعددی دارد که از جمله  آنها می توان انواع زیر را نام برد:

شکستگی بدون جابجایی: تکه های استخوان شکسته شده در راستای هم بدون جابجایی از محل خود قرار دارند.

شکستگی همراه باجابجایی: تکه های استخوان شکسته شده از یکدیگر فاصله گرفته اند.

شکستگی مرکب یا خورد شده: استخوان به سه یا تعداد بیشتر قطعه شکسته شده است.

شکستگی استخوانی باز:  محل شکستگی از طریق آسیب پوست به بیرون راه پیدا نموده است و گاها استخوان های شکسته دیده می شوند. (شکستگی هایی که پوست روی محل سالم است،  شکستگی بسته اطلاق میشود)

البته تقسیم بندی های تخصصی هم برای انواع شکستگی وجود دارد و تقسیم بندی بالا ساده و برای درک ساده انواع آن بیان شد:

استخوان بافت زنده است که از سلول ساخته شده است. وقتی که یک استخوان شکست، سلول های خون به منطقه شکسته شده هجوم می آورند. این سلولها تبدیل به استخوان جدید میشوند. استخوان ها از طریق یک فرایند تدریجی به نام بازسازی ترمیم می شوند. مدت طول کشیدن این مرحله بستگی به نوع شکستگی و نحوه مراقبت از صدمه بستگی دارد.

خون ریزی در بافتهای اطراف شکستگی منجر به تشکیل یک لخته خون در میان تکه های استخوان می شود.

این سلولها تشکیل یک شبکه از الیاف قوی در داخل لخته خون می دهند. این الیاف تکه های استخوان را درکنار هم نگه می دارند.

این الیاف پس از مدتی توسط استخوان جدید جایگزین می شوند. در ابتدا ، استخوان های جدید ضعیف، نرم و متخلخل است . این استخوان به نام کال استخوانی نامیده می شود.

استخوان های جدید به تدریج  قوی تر می شوند، تا زمانی که پس از آنکه گچ استخوان ها نیز باز می شود، استخوان جدید آنقدر محکم شده است که میتواند مانند قبل از بدن محافظت کند.

منبع: سلامتی برای همه

شکستگی مهره ها

شکستگی ستون فقرات همیشه به عنوان یک صدمه وخیم شناخته می‌شود و برخورد با آن کاملا باید با دقت انجام شود، زیرا ممکن است آسیب به نخاع را همراه داشته باشد.
بعد از سقوط ، احساس هر گونه درد در پشت به هنگام نشستن و نیز ملاحظه هر گونه جراحت آشکار در این نواحی را باید به منزله شکستگی مهره‌ها تلقی نمود مگر آن که خلاف آن ثابت شود.
افتادن جسم سنگین روی پشت و یا سقوط از بلندی به طوری که ستون فقرات با جسمی برخورد کند یا روی باسن یا جفت پاها افتاده باشد و یا سقوط بر روی سر ، مثل شیرجه رفتن در استخر ، می‌تواند باعث شکستگی ستون فقرات شوند.

 

علائم شکستگی

• درد ناحیه آسیب دیده یا درد شدید بر روی مهره شکسته در هنگام لمس ستون مهره‌ها.
• بی‌حرکتی در دستها یا پاها.
• بی‌حسی در نواحی خاصی از بدن.

 

آسیب نخاعی

عارضه خطرناک شکستگی مهره ستون فقرات عبارت است از آسیب رسیدن به نخاع و اعصاب نخاعی که به علت فشار قطعات شکسته استخوان یا به علت دررفتگی مهره‌ها و یا خونریزی ایجاد می‌شود. آسیب نخاعی و اعصاب آن سبب اختلالات حسی و حرکتی و فلج در قسمت زیر ناحیه آسیب دیده می‌شود.

برای اطمینان از شکستگی مهره های کمر، وسیله‌ای نوک تیز را به آرامی به کف پاها می‌کشیم، در صورتیکه مصدوم عکس‌العملی نشان ندهد و حرکت شیئ را در هیچکدام از پاهایش حس نکند، دلیل آسیب به اعصاب کمر است. و برای اطمینان از شکستگی مهره های گردن ، همین را در مورد دستهای او انجام می‌دهیم، عدم حس شیئ ، دلیل قطع شدن و آسیب نخاعی و صدمه اعصاب در ناحیه گردن است.
در صورت قطع نخاع بوسیله قطعه شکسته مهره ، نخاع هیچوقت ترمیم نخواهد شد و مصدوم تا آخر عمر از سطح شکستگی به پایین فلج خواهد شد. بنابراین روش برخورد اولیه با مصدوم خیلی حیاتی است.

کمکهای اولیه

• مصدوم را در وضعیت خوابیده و بی‌حرکت قرار دهید.

• مصدوم را گرم نگه دارید.

• هرگاه شکستگی از ناحیه گردن به پایین ستون فقرات باشد، جهت بیحرکت نمودن ستون فقرات از آتل تمام قد استفاده نمایید.

• وسط پاها را تا بالا پنبه یا پد بگذارید و با بانداژ پاها را در قسمتهای مختلف محکم ببندید.

• با بانداژ پهن ، زانوها و رانها را محکم نمایید.

• مصدوم را حداقل 4 نفره حدود 20 سانتیمتر از روی زمین بلند کنید و روی آتل تمام قد قرار دهید.

• نقاط گود بدن را با پنبه یا پارچه پر کنید و بوسیله باند ، بدن را به آتل محکم ببندید.

• بیمار را توسط برانکارد سفت و محکم در وضعیتی که راه تنفس او باز باشد به مراکز درمانی انتقال دهید.

 

منبع: دانشنامه رشد

 

مراحل کلی درمان یک بیمار دچار شکستگی چیست

در بسیاری از بیمارانی که بدنبال ضربه دچار شکستگی  اندام شده اند مشکل بیمار تنها شکستگی وی نیست. ضربه ای که موجب شکستگی شده است حال چه بدنبال تصادف باشد یاسقوط از ارتفاع یا هر علت دیگر، میتواند موجب آسیب به ارگان های حیاتی دیگر بیمار هم بشود. پزشک معالج در مواجهه با بیمار، تمام مشکلات وی را در نظر میگیرد. ابتدا سعی میکند به مشکلات مهم تر رسیدگی کرده و سپس تک تک آسیب های وارده به بیمارش را مورد بررسی و سپس مداوا قرار دهد.

درمان یک بیمار دچار شکستگی دو مرحله دارد که عبارتند از

• احیاء و مراقبت های اولیه شکستگی

• مراقبت از استخوان تا وقتی که جوش بخورد

 

         

احیاء و مراقبت های اولیه شکستگی

 

 

این مرحله اولین برخورد بیمار با پزشک یا پرسنل پزشکی است. در این مرحله پزشک یا پرستار در صحنه تصادف بر بالین بیمار حاضر میشوند و یا بیمار به نزدیکترین مرکز درمانی رسیده است. در این مرحله اقداماتی برای بیمار انجام میشود که صرفا در جهت حفظ جان اوست. اگر بیمار بر اثر تصادف یا سقوط از ارتفاع دچار آسیب تنفسی شده است یاخون ریزی شدید  دارد یا فشار خون او بشدت کاهش یافته است به او کمک میشود.

اقداماتی که در این مرحله انجام میشوند صرفا برای زنده نگه داشتن بیمار است. پس از اینکه پزشک معالج مطمئن میشود خطری حیات بیمارش را تهدید نمیکند ابتدا اقداماتی در جهت  تشخیص شکستگی انجام میشود و پس از تشخیص نوع شکستگی، به بیمار داروهایی تجویز میشود تا درد وی کاهش یابد. اندام شکسته شده بالا نگه داشته میشود تا تورم آن کم شود و همچنین از افزایش سریع تورم در ساعات آینده جلوگیری شود. برای بیحرکت کردن موقت اندام تا موقعی که درمان قطعی شروع شود اندام در یک آتل  گذاشته میشود.

اگر شکستگی بیمار بصورت شکستگی باز است ( شکستگی باز به شکستگی میگویند که همراه با زخمی شدن پوست روی محل شکستگی است و زخم به استخوان شکسته شده راه دارد) به بیمار داروهای آنتی بیوتیک داده میشود تا احتمال عفونت آینده در محل شکستگی کاهش یابد. همچنین ممکن است لازم شود پزشک معالج در اطاق عمل، زخم محل شکستگی را درمان کند. بافت های از بین رفته را خارج کرده و آلودگی هایی را که از بیرون وارد محل شکستگی شده اند از زخم خارج کند.

 

 

 

مراقبت از استخوان از زمان شکستگی تا جوش خوردن

پس از اینکه اقدامات اولیه برای بیمار انجام شد و پزشک معالج مطمئن شد که خطر جدی حیات بیمارش را تهدید نمیکند و شکستگی موقتا بیحرکت شده است اقدامات تشخیصی مفصلی برای بیمار انجام میشود. معاینات و آزمایشات لازم و تصویر برداری  های لازم صورت میگیرد تا نوع آسیب وارده به بیمار دقیقا مشخص شود. در این مرحله بیمار آماده درمان نهایی است و پزشک معالج شکستگی راجا اندازی میکند یعنی قطعات شکسته شده را در کنار هم میگذارد. این کار ممکن است بصورت بسته انجام شود یا ممکن است برای انجام آن نیاز به عمل جراحی باشد.

بعد از جااندازی استخوان، پزشک معالج قطعات شکسته شده را برای مدتی که ممکن است از چند هفته تا چند ماه ادامه یابد بیحرکت نگه میدارد تا به یکدیگر بچسبند یا به اصطلاح جوش بخورند. این بیحرکت کردن به روش های گوناگونی مانند بانداژ، استفاده از آتل یا گچ، عمل جراحی و استفاده از پیچ، پلاک، پین، نیل، اکسترنال فیکساتور یا روش های دیگر انجام میشود. اگر استخوان یک اندام جوش بخورد ولی مفاصل آن اندام خشک شوند و حرکت نکنند درمان موفقی برای بیمار انجام نشده است.

بعد از شکستگی به علت چسبیدن بافت ها به یکدیگر  دامنه حرکتی مفاصل بسرعت کاهش پیدا کرده و قدرت عضلات اندام کم میشود و این دو مشکل بر روی کارکرد اندام تاثیر مهمی دارند. بنابراین پزشک معالج در زمان خاصی پس از شروع درمان، که در مورد هر شکستگی متفاوت است تحت نظر فیزیوتراپ آموزش هایی به بیمار میدهد که با استفاده از آنها بیمار باید نرمش های خاصی را شروع کند. هدف از انجام این نرمش ها بدست آوردن دامنه حرکتی مناسب در تمام مفاصل اندام صدمه دیده و تقویت عضلات اندام است.

منبع:ایران ارتوپد